اعتیاد یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که می‌تواند زندگی فرد و خانواده او را تحت‌تأثیر قرار دهد. برای بسیاری از افراد، ترک اعتیاد نیاز به یک محیط امن و کنترل‌شده دارد تا بتوانند به‌دوراز وسوسه‌ها و عوامل محرک، مسیر بهبودی را طی کنند.
بستری‌شدن در مراکز تخصصی ترک اعتیاد مانند کلینیک ترک اعتیاد طلوع، یکی از بهترین روش‌های درمانی برای افرادی است که نیاز به مراقبت حرفه‌ای و شبانه‌روزی دارند. در این مقاله، به بررسی اهمیت بستری ترک اعتیاد، روش‌های درمانی، طول مدت بستری و معرفی یکی از بهترین کلینیک‌های ترک اعتیاد می‌پردازیم.
بستری ترک اعتیاد چه مزایایی دارد؟
بستری‌شدن در مراکز تخصصی ترک اعتیاد یک روش درمانی جامع و اثربخش برای افرادی است که با وابستگی شدید به مواد مخدر یا محرک‌ها دست‌وپنجه نرم می‌کنند. این روش درمانی به دلیل فراهم‌آوردن محیطی ایمن، کنترل‌شده و علمی، شانس موفقیت در ترک و بهبودی پایدار را افزایش می‌دهد. در ادامه، مهم‌ترین مزایای بستری ترک اعتیاد بررسی شده است:
نظارت پزشکی و درمانی شبانه‌روزی
افرادی که اعتیاد شدید دارند، در هنگام ترک ممکن است با علائم جسمی و روانی خطرناکی مانند تشنج، اختلالات قلبی، توهم یا افسردگی شدید مواجه شوند. در مراکز بستری، تیمی از پزشکان متخصص، روان‌پزشکان و پرستاران به‌صورت ۲۴ساعته وضعیت بیمار را پایش کرده و در صورت بروز علائم خطرناک، اقدامات درمانی لازم را انجام می‌دهند.
مدیریت علائم ترک و کاهش درد و ناراحتی
قطع مصرف ناگهانی مواد می‌تواند منجر به بروز علائم ترک مانند تهوع، تعریق شدید، بی‌قراری، اضطراب و دردهای عضلانی شود. در یک مرکز بستری، از روش‌های درمانی دارویی و غیردارویی برای کنترل این علائم استفاده می‌شود تا بیمار بتواند بدون تحمل درد و ناراحتی شدید، روند ترک را طی کند.
جلوگیری از وسوسه‌ها و عوامل محرک مصرف
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های ترک اعتیاد در محیط‌های غیر کنترل‌شده، دسترسی آسان به مواد و مواجهه با افراد یا شرایطی است که باعث وسوسه مصرف مجدد می‌شوند. بستری‌شدن در یک مرکز تخصصی، فرد را از این محرک‌ها دورنگه می‌دارد و احتمال لغزش و بازگشت به مصرف را به حداقل می‌رساند.
دسترسی به روش‌های درمانی تخصصی و علمی
بیماران در مراکز بستری از روش‌های درمانی نوین و تخصصی بهره‌مند می‌شوند که فرآیند درمان را تسهیل کرده و احتمال موفقیت را افزایش می‌دهد. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از:
- بیوفیدبک و نوروفیدبک: برای بهبود عملکرد مغز، کاهش استرس و کنترل علائم روانی
- روان‌درمانی فردی و گروهی: برای شناسایی عوامل زمینه‌ای اعتیاد و ارائه راهکارهای مقابله‌ای
- خانواده‌درمانی: برای کمک به خانواده‌ها در درک بهتر اعتیاد و ایجاد یک محیط حمایتی سالم
- کاردرمانی و توان‌بخشی: برای آموزش مهارت‌های زندگی و بازگشت به فعالیت‌های اجتماعی
پشتیبانی روان‌شناختی و اصلاح الگوهای رفتاری
اعتیاد نه‌تنها وابستگی جسمی بلکه یک مشکل رفتاری و روان‌شناختی است که نیاز به درمان‌های عمیق دارد. در مراکز بستری، بیماران تحت جلسات مشاوره فردی و گروهی قرار می‌گیرند تا ریشه‌های روانی اعتیاد شناسایی شده و اصلاح شوند. این جلسات کمک می‌کنند که فرد مهارت‌های لازم برای مدیریت استرس، مقابله با وسوسه‌ها و داشتن سبک زندگی سالم را بیاموزد.
کاهش احتمال بازگشت به مصرف (عود اعتیاد)
یکی از مزایای مهم بستری ترک اعتیاد، کاهش احتمال بازگشت به مصرف است. بیمارانی که بدون دریافت حمایت‌های حرفه‌ای اقدام به ترک می‌کنند، معمولاً پس از مدتی دچار لغزش می‌شوند. اما در مراکز بستری، برنامه‌های پیشگیری از عود شامل آموزش مهارت‌های مقابله‌ای، حمایت‌های پس از ترک و برنامه‌های پیگیری وجود دارد که به بیمار کمک می‌کند پس از خروج از مرکز نیز سبک زندگی سالم خود را حفظ کند.
درمان هم‌زمان مشکلات جسمی و روانی مرتبط با اعتیاد
بسیاری از افرادی که دچار اعتیاد هستند، به بیماری‌های جسمی مانند مشکلات کبدی، قلبی، عفونت‌های ناشی از مصرف مواد یا سوءتغذیه نیز دچار هستند. همچنین برخی از آن‌ها دارای مشکلات روانی هم‌زمان مانند افسردگی، اضطراب یا اختلالات شخصیتی هستند. بستری در یک مرکز درمانی این امکان را فراهم می‌کند که تمامی این مشکلات به‌صورت هم‌زمان و تحت‌نظر متخصصان درمان شوند.
ارائه یک برنامه درمانی شخصی‌سازی‌شده
هر بیمار دارای شرایط خاص خود است و یک روش درمانی ثابت برای همه افراد مؤثر نیست. در کلینیک ترک اعتیاد طلوع، بیمار تحت ارزیابی‌های دقیق قرار گرفته و یک برنامه درمانی اختصاصی برای او طراحی می‌شود که شامل مراحل سم‌زدایی، روان‌درمانی، توان‌بخشی و پیگیری پس از ترک است.
روش‌های درمانی در بستری ترک اعتیاد
درمان بستری ترک اعتیاد ترکیبی از روش‌های پزشکی، روان‌شناختی و توان‌بخشی است که به بیماران کمک می‌کند تا وابستگی جسمی و روانی به مواد را کنترل کرده و مهارت‌های لازم برای حفظ پرهیز از مصرف را بیاموزند. این روش‌ها در کنار یکدیگر، یک برنامه درمانی جامع و تخصصی را تشکیل می‌دهند. در ادامه، مهم‌ترین روش‌های درمانی مورد استفاده در مراکز بستری ترک اعتیاد به طور کامل توضیح داده شده است:
درمان دارویی (Pharmacotherapy)
درمان دارویی نقش مهمی در کاهش علائم ترک، کنترل ولع مصرف و تثبیت وضعیت جسمی و روانی بیمار دارد. داروهایی برای ترک مواد افیونی (تریاک، هروئین) تجویز می‌شوند. همچنین، برای ترک الکل و بنزودیازپین‌ها، از داروهای آرام‌بخش و ضدتشنج استفاده می‌شود. داروهای ضدافسردگی و تثبیت‌کننده خلق نیز به بیماران دارای مشکلات هم‌زمان روانی کمک می‌کنند. این داروها تحت‌نظر پزشک مصرف می‌شوند تا از وابستگی جدید جلوگیری شود.
سم‌زدایی تدریجی (Gradual Detoxification)
در این روش، دوز ماده مصرفی بیمار به‌آرامی کاهش داده می‌شود تا بدن به‌تدریج به شرایط بدون مواد عادت کند. این روش مخصوص بیمارانی است که وابستگی شدیدی دارند و ترک ناگهانی برای آن‌ها خطرناک است. طی این فرآیند، بیماران تحت نظارت پزشکی قرار گرفته و علاوه بر درمان دارویی، از تغذیه مناسب و پایش وضعیت جسمی بهره‌مند می‌شوند. سم‌زدایی تدریجی احتمال بروز علائم شدید ترک را کاهش داده و بیمار را برای ترک پایدارتر آماده می‌کند.
سم‌زدایی سریع (Rapid Detoxification)
سم‌زدایی سریع باهدف حذف مواد مخدر از بدن طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت انجام می‌شود. این روش تحت مراقبت پزشکی دقیق صورت‌گرفته و از داروهای خاص و سرم‌درمانی برای تسریع روند پاک‌سازی بدن استفاده می‌شود.
بیماران معمولاً در طول این فرآیند با علائم ترک مانند بی‌قراری، تعریق و اضطراب روبه‌رو می‌شوند که با تجویز داروهای ضددرد و ضداضطراب کنترل می‌شود. سم‌زدایی سریع برای بیمارانی مناسب است که به دنبال ترک در مدت‌زمان کوتاه‌تری هستند اما نیاز به حمایت پزشکی دارند.
سم‌زدایی فوق‌سریع (Ultra-Rapid Detox – UROD)
این روش طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت انجام شده و بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد. داروهای آنتاگونیست افیونی مانند نالوکسان یا نالترکسون برای دفع سریع مواد مخدر از بدن تجویز می‌شوند. بیمار پس از به‌هوش‌آمدن، بیشتر علائم ترک را پشت سر گذاشته است. بااین‌حال، این روش به دلیل احتمال بروز عوارض قلبی و تنفسی، فقط در مراکز پزشکی مجهز و تحت نظارت پزشکان متخصص انجام می‌شود.
تحریک مغناطیسی مغز (TMS – Transcranial Magnetic Stimulation)
در این روش، امواج مغناطیسی غیرتهاجمی به نواحی خاصی از مغز که در وابستگی و ولع مصرف نقش دارند، اعمال می‌شود. تحریک مغناطیسی به بهبود عملکرد نورون‌های مغزی و کاهش علائمی مانند اضطراب، افسردگی و میل به مصرف کمک می‌کند. این روش به‌ویژه برای بیمارانی که به درمان‌های سنتی پاسخ نداده‌اند، گزینه‌ای نوین و مؤثر محسوب می‌شود و به افزایش تمرکز و بهبود کنترل رفتاری کمک می‌کند.
روان‌درمانی فردی (Individual Psychotherapy)
در این روش، بیمار در جلسات مشاوره فردی با روان‌شناس یا روان‌پزشک شرکت کرده و مشکلات عمیق‌تر خود را بررسی می‌کند. ریشه‌های روان‌شناختی اعتیاد، مانند اضطراب، افسردگی یا تروماهای گذشته، در این جلسات شناسایی و درمان می‌شوند. روان‌درمانی فردی به بیماران کمک می‌کند تا روش‌های مقابله‌ای سالم را جایگزین مصرف مواد کنند.
- درمان شناختی – رفتاری (CBT – Cognitive Behavioral Therapy): CB یکی از مؤثرترین روش‌های درمان اعتیاد است که به بیماران کمک می‌کند تا افکار و رفتارهای ناسالم مرتبط با مصرف مواد را شناسایی و تغییر دهند. در این روش، بیمار یاد می‌گیرد که چگونه با وسوسه‌های مصرف مقابله کند، استراتژی‌های کنترل استرس را به کار بگیرد و مهارت‌های جدیدی برای مقابله با موقعیت‌های پرخطر بیاموزد. این روش تأثیر قابل‌توجهی در کاهش احتمال عود دارد.
- درمان دیالکتیکی – رفتاری (DBT – Dialectical Behavior Therapy): DBT یکی از روش‌های روان‌درمانی مؤثر در درمان اعتیاد است که بر تنظیم هیجانات، افزایش تحمل پریشانی و مهارت‌های مقابله‌ای تمرکز دارد. این روش به بیماران کمک می‌کند احساسات منفی و رفتارهای تکانشی مرتبط با مصرف مواد را مدیریت کرده و با ایجاد مهارت‌های ذهن‌آگاهی (Mindfulness) و بهبود روابط بین‌فردی، احتمال بازگشت به مصرف را کاهش دهند.
کاشت ایمپلنت نالتروکسان
کاشت ایمپلنت نالتروکسان (Naltrexone Implantation) یکی از روش‌های نوین در درمان ترک اعتیاد است که با هدف جلوگیری از بازگشت به مصرف مواد مخدر، به‌ویژه مواد افیونی مانند هروئین و تریاک، به کار می‌رود. در این روش، یک ایمپلنت حاوی نالتروکسان (دارویی که گیرنده‌های افیونی مغز را مسدود می‌کند) زیر پوست بیمار قرار داده می‌شود و به‌تدریج طی چند ماه، دارو را آزاد می‌کند.
این ایمپلنت باعث می‌شود مصرف مجدد مواد افیونی هیچ‌گونه اثر لذت‌بخشی نداشته باشد و ولع مصرف را به طور قابل‌توجهی کاهش می‌دهد. کاشت نالتروکسان معمولاً پس از اتمام مرحله سم‌زدایی انجام می‌شود و برای بیمارانی که ریسک بالایی در بازگشت به مصرف دارند، یک گزینه ایده‌آل محسوب می‌شود. در کلینیک ترک اعتیاد طلوع این روش تحت نظارت پزشک متخصص انجام می‌شود و همراه با برنامه‌های حمایتی مانند روان‌درمانی، گروه‌درمانی و مشاوره‌های مداوم می‌باشد تا بیمار بتواند بهبودی پایدار خود را حفظ کند.
گروه‌درمانی
گروه‌درمانی، نوعی روان‌درمانی متشکل از درمانگرها و بیماران با مشکلات مشابه است. افراد حاضر در گروه‌درمانی به‌خاطر مداخلات روان‌شناس یا مشاور، مشاهده رفتارهای سایر اعضای گروه و دریافت بازخورد از اعضای گروه بهبود می‌یابند و اعضای گروه با به اشتراک گذاشتن تجربیات و مشکلات خود از بهبود یکدیگر حمایت می‌کنند.
گروه‌درمانی، درمانی اثربخش می‌باشد و تأثیر بسزایی در القای امید، تجربه مشترک، تبادل اطلاعات، نوع‌دوستی، بازسازی روابط خانوادگی، توسعه تکنیک‌های اجتماعی شدن، رفتار تقلیدی، یادگیری بین‌فردی، انسجام گروهی و تخلیه هیجانی دارد.
کلاس‌های گروه‌درمانی کلینیک ترک اعتیاد طلوع، هر روز در زمان بستری بیمار در سالن اجتماعات که مطابق با استانداردهای برگزاری کلاس‌های گروه‌درمانی می‌باشد با حضور تیم روانشناسی و درمانگر برگزار می‌شود.
کاردرمانی
کاردرمانی، استفاده درمانی از کارها و فعالیت‌های روزمره زندگی برای افراد و گروه‌ها باهدف تسهیل مشارکت آن‌ها در نقش‌های زندگی و موقعیت‌های منزل، محیط آموزشی، محیط کار و اجتماع می‌باشد.
کاردرمانی استفاده از فعالیت‌های هدفمند برای جلوگیری از ناتوانی و حفظ سلامتی و دادن استقلال برای انجام کارهای افرادی است که به‌نوعی دچار آسیب جسمی، ذهنی یا روانی هستند تا دوباره فعالیت‌های روزانه مهم خود را شروع کنند. خدمات ویژه کاردرمانی در بیمارستان ترک اعتیاد طلوع شامل:
آموزش مهارت‌های زندگی روزمره، ایجاد و توسعه مهارت‌های درکی، حرکتی و عملکرد یکپارچگی حس، توسعه مهارت‌های بازی و پیش حرفه‌ای و توانایی‌های اوقات فراغت، طراحی، ساختن یا بکار بردن وسایل کمکی، انتخاب وسایل نظافتی، استفاده از صنایع‌دستی که به طور ویژه به‌منظور افزایش عملکرد طرح شده است، توصیف و تفسیر آزمون‌ها مثل ارزیابی قدرت عضلانی، ارزیابی دامنه حرکتی و نیز تطبیق محیط برای بیمار می‌باشد. این خدمات به طور فردی و گروهی به بیماران توسط کادر درمانگر در طی دوره بستری ارائه می‌شود.
خانواده‌درمانی
خانواده اولین سیستم اجتماعی است که تمامی افراد در آن رشد و نمو پیدا می‌کنند که بی‌شک از مهم‌ترین نهادهایی است که بسترساز رشد و رفاه جسمی، روانی محسوب می‌شود. قرار است فرد در میان آغوش خانواده به یک تعادل فیزیکی، روانی و اجتماعی برسد.
اما گاهی با گذشت زمان مشکلاتی به‌تدریج در خانواده پیش می‌آید که اگر به نحوهٔ حل اختلاف خانواده آگاه نباشید ممکن است مشکلات روزبه‌روز بیشتر شده و باعث گسسته شدن ارتباط عاطفی بین افراد خانواده شود.
در کلینیک ترک اعتیاد طلوع، دکتر روان‌شناس خانواده بهترین شیوهٔ حل اختلافات و مشکلات بین‌فردی به وجود آمده را به بیمار و خانواده آن آموزش می‌دهد و بدون هیچ پیش‌داوری و قضاوتی مشکلات پیش‌آمده را ریشه‌یابی کرده و در رسیدن به آرامش دوباره همگام و هم قدم بیمار و خانواده آن می‌باشد.
بیوفیدبک
بیوفیدبک نوعی روش درمانی است که در آن از پاسخ‌های فیزیولوژیک افراد به‌منظور درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. این روش درمانی با به‌دست‌آوردن اطلاعاتی در مورد مکانیزم کنترل حرکتی پدیده‌های فیزیولوژیک بدن امکان خود تنظیمی آن‌ها را فراهم می‌آورد. بیوفیدبک روشی است که در آن فرد با دریافت سیگنال‌هایی از بدن می‌تواند عملکردهای حیاتی بدن مانند ضربان قلب را با ذهن خودکنترل کند. هنگامی که مغز اطلاعاتی درباره خود و بدن دریافت می‌کند، می‌تواند از این اطلاعات برای بازگشت بدن به حالت تعادل استفاده کند.
بیوفیدبک می‌تواند به بهبود وضعیت سلامتی فرد و درمان بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات کمک کند و از مزایای بیوفیدبک می‌توان به افزایش ریلکسیشن، کاهش احساس درد، افزایش سطح سلامتی، اصلاح رفتارهای غلط، کاهش استرس، بهبود خلق‌وخو، افزایش تمرکز و بازیابی توانایی‌های حرکتی اشاره نمود.
کلینیک ترک اعتیاد طلوع، دارای مجهزترین دستگاه بیوفیدبک در ایران می‌باشد. در صورت تشخیص روان‌پزشک، این روش درمانی توسط متخصصین طب فیزیکی و توان‌بخشی برای بیمار انجام خواهد شد. در این روش درمانی حسگرهای الکتریکی به فرد متصل شده و اطلاعاتی از بدن فرد بر روی مانیتور نمایش داده می‌شود. این روش درمانی هیچ‌گونه عارضه جانبی به همراه نداشته و در تمام سنین قابل اجراست.
نوروفیدبک
نوروفیدبک در اصل، نوعی بیوفیدبک است که با استفاده از ثبت امواج الکتریکی مغز و دادن بازخورد به بیمار تلاش می‌کند که نوعی خودتنظیمی را به آزمودنی آموزش دهد. بازخورد، به طور معمول از راه صدا یا تصویر به فرد ارائه می‌شود و از این طریق، فرد متوجه می‌شود که آیا تغییر مناسبی را در فعالیت امواج مغزی خود ایجاد کرده است یا خیر.
در نوروفیدبک، حِسگرهایی که الکترود نامیده می‌شوند، بر روی پوست سر بیمار قرار می‌گیرند. این حسگرها، فعالیت الکتریکی مغز فرد را ثبت و در قالب امواج مغزی (در اغلب موارد به شکل شبیه‌سازی شده در قالب یک بازی کامپیوتری یا فیلم ویدئویی) به او نشان می‌دهند. در این حالت، پخش فیلم یا هدایت بازی کامپیوتری بدون استفاده از دست و تنها با امواج مغزیِ شخص انجام می‌شود.
به این شکل، فرد با دیدن پیشرفت یا توقف بازی و گرفتن پاداش یا ازدست‌دادن امتیاز یا تغییراتی که در صدا یا پخش فیلم به وجود می‌آید، پی به شرایط مطلوب یا نامطلوب امواج مغزی خود برده و سعی می‌کند تا با هدایت بازی یا فیلم، وضعیت تولید امواج مغزی خود را اصلاح کند.
از این روش می‌توان به‌منظور بهبود اختلالاتی چون بیش‌فعالی، کمبود توجه، ناتوانی‌های یادگیری، هراس و اختلالات اضطرابی، اختلالات مربوط به سو مصرف مواد، افسردگی، مدیریت استرس، میگرن، سندرم تورت و اختلالات خواب استفاده کرد.
تا به امروز هیچ اثر منفی از نوروفیدبک گزارش نشده است، بلکه تمام اثراتی که در تحقیقات مختلف برای آن گفته شده مثبت بوده است. هم‌زمان‌شدن نوروفیدبک با مصرف دارو، نه‌تنها عوارض بدی ندارد، بلکه در مواردی باعث می‌شود تأثیر داروها بیشتر شود تا پس از مدتی بتوان داروها را تحت‌نظر پزشک به‌تدریج قطع نمود.
نظارت و درمان بیماران اعتیاد توسط کادر متخصص روان‌پزشکی، روانشناسی، روان پرستار، پیراپزشک و پزشک عمومی و تیم پرستاری
این مرحله از درمان شامل موارد زیر می‌باشد:
نظارت و بررسی روزانه وضعیت جسمانی بیمار و انجام اقدامات درمانی مورد نیاز
بیمار در زمان بستری و انجام سم‌زدایی مواد مخدر و محرک از بدن، با یک برنامه درمانی ترک اعتیاد باتوجه‌به مقدار و نوع مصرف، مدت‌زمان مصرف، شرایط جسمی، روانی و بیماری‌های زمینه‌ای، از خدمات درمان اعتیاد بدون درد و خماری زیر نظر مستقیم روان‌پزشک بهره‌مند می‌گردد و بیمار هر روز به طور منظم توسط روان‌پزشک ویزیت می‌شود.
در حین سم‌زدایی به دلیل عدم مصرف مواد مخدر، محرک یا الکل در بیمار علائم ترک به‌صورت درد جسمانی و خماری ظاهر می‌شود. در بهترین کمپ ترک اعتیاد، فرآیند سم‌زدایی تحت‌نظر پزشک و کادر درمانی متخصص ترک اعتیاد طلوع انجام می‌گیرد و سم‌زدایی بدون درد و خماری انجام خواهد گرفت و با تجویز داروهای روان‌پزشکی و ضددرد تمامی علائم قطع مصرف، بدون استفاده از هیچ نگهدارنده‌ای کنترل می‌شود.
استفاده از این دارو هیچ‌گونه وابستگی جسمانی و روانی بعد از ترک برای بیمار ایجاد نخواهد کرد و روش درمانی ما بر اساس بهترین و جدیدترین متد درمانی روز دنیا می‌باشد.
نظارت و بررسی روزانه وضعیت روان‌شناختی بیمار و ارائه مشاوره در زمان بستری
در زمان سم‌زدایی مواد مخدر و محرک از بدن، تمایل به مصرف دوباره مواد مخدر در بیمار تحت‌نظر روان‌پزشک و تیم روانشناسی مرکز ترک اعتیاد طلوع کنترل می‌شود. ترک اعتیاد مسئله پیچیده‌ای است که علاوه بر ترک جسمانی باید از لحاظ ذهنی و روانی نیز مصرف‌کننده درمان شود.
ازآنجایی‌که اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر ابعاد گوناگونی دارد و می‌تواند ابعاد مختلفی از زندگی مصرف‌کننده را تحت‌تأثیر قرار دهد، درمان آن نیز گاهی کمی دشوار است. یک درمان مؤثر و بدون بازگشت، درمانی است که به مولفه‌های مختلف اعتیاد و تأثیر آن بر مصرف‌کننده بپردازد.
دوره درمان اعتیاد باید طوری برنامه‌ریزی شود که فرد بتواند یک زندگی بدون مصرف دوباره مواد مخدر را از سر بگیرد و تبدیل به یکی از اعضای عادی جامعه و خانواده شود. این برنامه باید بر روی زندگی اجتماعی، کاری، خانوادگی و همچنین چگونگی عملکرد فرد در جامعه به‌صورت کارآمد، تمرکز کند.
یک روان‌شناس می‌تواند از طریق روان‌درمانی زندگی شادتر، سالم و سازنده‌تر برای بیمار تحت درمان ایجاد کند. روان‌درمانی یا درمان روان‌شناختی، تکنیک و مجموعه روش‌هایی برای درمان اختلالات روانی، هیجانی، انواع اختلالات شخصیت، اعتیاد، ناهنجاری‌های رفتاری و سازگاری با استفاده از روش‌هایی است که به‌ظاهر با محوریت گفتگو می‌باشد؛ اما در این فرایند گفتگو، بررسی و ارزیابی تخصصی و بسیار فنی دررابطه‌با محتوا و فرایند فکر، احساسات، عواطف، گفتار و رفتار بیمار توسط روان‌شناس به شکلی بسیار دقیق انجام می‌گیرد.
روان‌شناس به بیمار کمک خواهد کرد تا الگوهای تفکر و رفتار خود را شناسایی و تغییر دهید و این امر موجب می‌گردد بیمار احساس بهتر بودن کند و با آموزش و کسب مهارت‌های جدید، بیمار می‌تواند با هر چالشی که در آینده برای آن رخ دهد روبرو شود.
در مرکز ترک اعتیاد طلوع، درمان اختصاصی و ویژه برای هر بیمار، مراقبت‌های تخصصی کادر روان‌پزشکی، روانشناسی و پرستاری ارائه می‌گردد.
بستری ترک اعتیاد برای چه کسانی ضروری است؟
ترک اعتیاد فرآیندی پیچیده و حساس است که برای برخی افراد می‌تواند به‌صورت سرپایی انجام شود، اما در برخی دیگر، نیاز به مراقبت‌های شبانه‌روزی و تخصصی در مراکز بستری دارد. بستری ترک اعتیاد زمانی ضروری است که شدت وابستگی به مواد یا شرایط فرد به‌گونه‌ای باشد که ترک در خانه یا روش‌های سرپایی امکان‌پذیر نباشد یا خطرات جدی برای سلامت جسمی و روانی بیمار ایجاد کند.
در ادامه، گروه‌هایی که بستری ترک اعتیاد برای آن‌ها ضروری است، بررسی شده‌اند:
افرادی که وابستگی شدید جسمی و روانی به مواد دارند
افرادی که مدت طولانی و به مقدار زیاد از مواد مخدر قوی (مانند هروئین، شیشه، متادون، تریاک یا الکل) استفاده کرده‌اند، معمولاً دچار وابستگی شدید جسمی و روانی می‌شوند. ترک ناگهانی این مواد در خانه می‌تواند باعث بروز عوارض شدید؛ مانند تشنج، توهم، اختلالات قلبی و حتی کما شود. در این موارد، بیمار باید در محیطی تحت نظارت پزشکان بستری شود تا روند ترک ایمن و کنترل‌شده انجام شود.
بیمارانی که دارای اختلالات روانی هم‌زمان (Dual Diagnosis) هستند
بسیاری از افراد معتاد، علاوه بر وابستگی به مواد، از مشکلات روانی مانند افسردگی شدید، اختلال دوقطبی، اضطراب مزمن، اختلال شخصیت یا اسکیزوفرنی نیز رنج می‌برند. در این افراد، ترک خودسرانه ممکن است وضعیت روانی آن‌ها را بدتر کند و حتی منجر به خودکشی یا رفتارهای خطرناک شود. بستری‌شدن در یک مرکز تخصصی این امکان را فراهم می‌کند که درمان هم‌زمان برای اعتیاد و اختلالات روانی ارائه شود.
افرادی که سابقه ترک ناموفق و بازگشت‌های مکرر به مصرف دارند
بعضی از بیماران بارها سعی کرده‌اند که به‌صورت سرپایی یا خانگی ترک کنند، اما دوباره به مصرف بازگشته‌اند. این افراد معمولاً به دلیل عدم توانایی در کنترل وسوسه‌ها، نبود حمایت خانوادگی کافی یا فشارهای محیطی دوباره به سمت مصرف مواد کشیده می‌شوند. بستری‌شدن در یک محیط کنترل‌شده، بدون دسترسی به مواد، همراه با درمان‌های روان‌شناختی و حمایتی به آن‌ها کمک می‌کند تا ترک موفق‌تری داشته باشند.
افرادی که محیط زندگی آن‌ها مناسب ترک نیست
برخی از بیماران در محیط‌هایی زندگی می‌کنند که احتمال ترک موفق در آن‌ها بسیار کم است. این محیط‌ها شامل:
- زندگی در کنار سایر افراد مصرف‌کننده (دوستان، هم‌خانه‌ای یا اعضای خانواده معتاد)
- دسترسی آسان به مواد مخدر
- محیط‌های پرتنش، خشونت‌آمیز یا ناسالم
در چنین شرایطی، بستری‌شدن در یک مرکز درمانی استاندارد، بیمار را از این محرک‌ها دور کرده و شانس موفقیت در ترک را افزایش می‌دهد.
بیمارانی که دچار علائم ترک شدید و خطرناک می‌شوند
بسته به نوع و میزان مصرف، برخی بیماران هنگام ترک دچار علائم ترک شدید و حتی مرگبار می‌شوند. این علائم شامل:
- تشنج و اختلالات عصبی
- هذیان و توهمات شدید (به‌ویژه در ترک الکل و مواد محرک مانند شیشه)
- افزایش ضربان قلب و فشارخون بالا
- بی‌قراری شدید، افسردگی حاد یا افکار خودکشی
در این موارد، مداخله پزشکی فوری و بستری‌شدن در یک مرکز تخصصی برای حفظ جان بیمار ضروری است.
زنان باردار وابسته به مواد مخدر
اعتیاد در زنان باردار می‌تواند خطرات جدی برای سلامت مادر و جنین ایجاد کند. ترک ناگهانی و بدون نظارت پزشکی می‌تواند باعث سقط‌جنین، زایمان زودرس یا آسیب‌های جبران‌ناپذیر به جنین شود. در این موارد، بستری‌شدن در مراکز تخصصی، تحت نظارت پزشکان و متخصصان زنان و زایمان، ضروری است تا روند ترک ایمن و کنترل‌شده باشد.
افرادی که به چندین نوع ماده مخدر وابستگی دارند (Polysubstance Use)
برخی بیماران به طور هم‌زمان چندین نوع ماده مخدر مصرف می‌کنند (مثلاً ترکیب الکل، متادون و بنزودیازپین‌ها). این افراد هنگام ترک، با علائم پیچیده‌تر و شدیدتری روبه‌رو می‌شوند که نیاز به درمان چندبعدی و تخصصی دارد. بستری‌شدن در یک مرکز مجهز، امکان ارزیابی دقیق و درمان ایمن را فراهم می‌کند.
مراحل بستری ترک اعتیاد
زمانی که فرد مصرف‌کننده تصمیم به ترک اعتیاد می‌گیرد با چالش‌های جدی جسمانی و روانی برخوردار است. ترک اعتیاد بدون اینکه مصرف‌کننده زیر نظر روان‌پزشک اعتیاد باشد، باعث ایجاد مشکلات فراوان بر روی جسم و روان بیمار می‌گردد. درمان اعتیاد بدون برنامه درمانی صحیح، نه‌تنها باعث ترک اعتیاد نمی‌شود؛ بلکه باعث به‌وجودآمدن مشکلات جسمانی، روانی، لغزش دوباره بیمار و مصرف مجدد در دوز بالاتر می‌شود. ترک اعتیاد با سم‌زدایی بدن از مواد مخدر و محرک آغاز می‌شود و با درمان‌های روان‌شناختی و دارویی ادامه پیدا خواهد کرد، در نتیجه توصیه می‌شود حتماً ترک اعتیاد را زیر نظر پزشک متخصص اعتیاد و در مراکز دارای امکانات بیمارستانی آغاز کنید. در ادامه مراحل بستری ترک اعتیاد را بررسی خواهیم کرد.
ارائه خدمات مشاوره رایگان بستری به بیماران اعتیاد و اعصاب و روان
بعد از مراجعه حضوری به بیمارستان ترک اعتیاد طلوع، قبل از هر اقدامی بیمار مشاوره رایگان ترک اعتیاد از روان‌پزشک و روان‌شناس متخصص درمان اعتیاد به‌صورت انفرادی و در صورت نیاز همراه با خانواده دریافت خواهد کرد. یکی از مهم‌ترین اقدامات جهت درمان اعتیاد و اختلالات اعصاب و روان، تشخیص درست و علمی تیم درمانی می‌باشد.
اولین اقدام بعد از مشاوره فردی با بیمار توسط روان‌شناس ترک اعتیاد، گرفتن کیت تشخیص اعتیاد می‌باشد. بعد از گرفتن کیت تشخیص اعتیاد و مشخص‌شدن نوع مواد مصرفی مخدر یا محرک، شرح‌حال اولیه جسمانی و روانی بیمار توسط روان‌شناس به روان‌پزشک به طور کامل گزارش می‌شود.
اگر روان‌پزشک تشخیص دهد که بیمار جهت درمان اعتیاد نیاز به بستری‌شدن در بیمارستان ترک اعتیاد دارد، مشاور تمام اطلاعات در مورد نوع و روند درمان و داروهایی که باید استفاده شود را به طور کامل به بیمار و خانواده آن توضیح خواهد دارد و بیمار با آگاهی کامل، درمان خود را آغاز خواهد کرد.
تیم درمانی مرکز ترک اعتیاد طلوع، بعد از بررسی اولیه شرایط جسمی و روانی بیمار به طور کاملاً تخصصی برنامه درمانی منحصربه‌فرد هر بیمار را تجویز کرده و بیمار پذیرش و بستری می‌شود و اقدامات درمانی آغاز می‌شود.
درمان اعتیاد کلیه مواد مخدر، محرک‌ها و همچنین داروهای اعتیادآور
بعد از گرفتن تست اعتیاد و مشخص‌شدن نوع مواد مصرفی، باتوجه‌به شرایط روحی و جسمانی بیمار، مدت‌زمان مصرف، میزان مصرف و نوع مواد مخدر یا محرک، داشتن بیماری‌های زمینه‌ای، بهترین و سریع‌ترین روش ترک اعتیاد توسط تیم پزشکی زیر نظر مستقیم روان‌پزشک ترک اعتیاد در کلینیک ترک اعتیاد طلوع تجویز می‌شود.
روش ترک اعتیاد به‌صورت سم‌زدایی تدریجی و یا سم‌زدایی فوق‌سریع UROD می‌باشد. سم‌زدایی مواد مخدر از بدن با جدیدترین داروهای ترک اعتیاد و بدون استفاده از هیچ نگهدارنده‌ای انجام می‌شود.
پیگیری‌های بعد از ترخیص و درمان
در کلینیک ترک اعتیاد طلوع، بعد از پایان درمان سم‌زدایی و ترخیص، بیمار رها نمی‌شود. بیمار امکان برخورداری از مشاوره فردی، شرکت در کلاس‌های گروه‌درمانی و خانواده‌درمانی به‌صورت هفتگی را دارد. اگر بیمار بعد از ترخیص دچار مشکل شد می‌تواند با پذیرش تماس گرفته و در اولین فرصت جهت ویزیت روان‌پزشک به مرکز ترک اعتیاد طلوع مراجعه نماید.
همچنین بیمار باید بعد از ترخیص هر ماه یکبار به کلینیک مراجعه نموده و توسط روان‌پزشک ویزیت شود تا زمانی که پزشک معالج اعلام نماید که دیگر نیاز به مراجعه و ویزیت نمی‌باشد. به شما این اطمینان را می‌دهیم تا بهبود کامل بیمار در کنار هستیم و می‌توانید از خدمات برتر شبانه‌روزی مرکز طلوع بهره‌مند شوید.
بستری ترک اعتیاد چند روز طول می‌کشد؟
مدت زمان بستری ترک اعتیاد به عوامل مختلفی بستگی دارد و نمی‌توان برای همه بیماران یک زمان ثابت تعیین کرد. عواملی مانند نوع ماده مصرفی، مدت و میزان مصرف، وضعیت جسمی و روانی بیمار، شدت وابستگی و روش درمانی مورد استفاده تأثیر مستقیمی بر مدت بستری دارند.
به‌طور کلی، مدت بستری ترک اعتیاد بین ۷ تا ۳۰ روز متغیر است، اما در برخی موارد ممکن است این دوره چندین ماه طول بکشد. در ادامه، مدت زمان بستری بر اساس عوامل تأثیرگذار بررسی شده است.
۱. مدت بستری بر اساس نوع ماده مصرفی
مدت زمان لازم برای بستری ترک اعتیاد، بسته به نوع ماده مصرفی، شدت وابستگی متفاوت است. در ادامه، مدت تقریبی بستری برای مواد مخدر مختلف به تفکیک ارائه شده است:
الف) مواد افیونی:
- تریاک: سم‌زدایی اولیه: ۷ تا ۱۴ روز | درمان کامل: ۲۱ تا ۳۰ روز یا بیشتر
- هروئین: سم‌زدایی اولیه: ۷ تا ۱۴ روز | درمان کامل: ۲۱ تا ۳۰ روز یا بیشتر
- متادون: سم‌زدایی اولیه: ۱۰ تا ۱۴ روز | درمان کامل: ۳۰ تا ۴۵ روز یا بیشتر (به دلیل اثر طولانی‌تر)
- مرفین: سم‌زدایی اولیه: ۷ تا ۱۴ روز | درمان کامل: ۲۱ تا ۳۰ روز یا بیشتر
توضیح: این مواد وابستگی جسمی شدیدی دارند و نیازمند مدیریت دقیق علائم ترک هستند. ترک متادون معمولاً طولانی‌تر است.
ب) مواد محرک:
- شیشه (مت‌آمفتامین): سم‌زدایی اولیه: ۷ تا ۱۰ روز | درمان کامل: ۲۸ تا ۴۵ روز
- کوکائین: سم‌زدایی اولیه: ۷ تا ۱۰ روز | درمان کامل: ۲۸ تا ۴۵ روز
- متامفتامین: سم‌زدایی اولیه: ۷ تا ۱۰ روز | درمان کامل: ۲۸ تا ۴۵ روز
توضیح: مواد محرک بر سیستم عصبی اثر شدید دارند. درمان طولانی‌تر برای بهبود عملکرد مغزی و کنترل علائمی مثل اختلال خواب و توهم ضروری است.
ج) الکل و بنزودیازپین‌ها:
- الکل: سم‌زدایی اولیه: ۱۰ تا ۱۴ روز | درمان کامل: ۳۰ تا ۶۰ روز
- کلونازپام: سم‌زدایی اولیه: ۱۰ تا ۱۴ روز | درمان کامل: ۳۰ تا ۶۰ روز
- آلپرازولام: سم‌زدایی اولیه: ۱۰ تا ۱۴ روز | درمان کامل: ۳۰ تا ۶۰ روز
- دیازپام: سم‌زدایی اولیه: ۱۰ تا ۱۴ روز | درمان کامل: ۳۰ تا ۶۰ روز
توضیح: ترک الکل و بنزودیازپین‌ها به دلیل خطر تشنج و هذیان نیاز به مراقبت پزشکی مداوم دارد.
د) وابستگی به چند ماده مخدر (چند ماده‌ای):
- سم‌زدایی اولیه: ۱۰ تا ۲۱ روز
- درمان کامل: ۳۰ تا ۹۰ روز
۲. مدت بستری بر اساس روش‌های سم‌زدایی
- سم‌زدایی تدریجی (Gradual Detoxification): در این روش، میزان مصرف مواد به‌تدریج کاهش می‌یابد تا علائم ترک به حداقل برسد. این روش مخصوص افرادی است که وابستگی شدید دارند و نمی‌توانند ترک ناگهانی را تحمل کنند. مدت زمان آن ۱۴ تا ۳۰ روز است.
- سم‌زدایی سریع (Rapid Detox): این روش، مواد با استفاده از داروهای خاص و مراقبت پزشکی فشرده از بدن دفع می‌شوند. معمولاً برای افرادی که می‌خواهند سریع‌تر ترک کنند، استفاده می‌شود و مدت زمان آن ۳ تا ۷ روز است.
- سم‌زدایی فوق سریع (Ultra-Rapid Detox – UROD): در این روش، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و مواد مخدر با داروهای آنتاگونیست از بدن خارج می‌شود. این روش سریع است اما به دلیل خطرات احتمالی، تنها در مراکز درمانی تخصصی انجام می‌شود. مدت زمان آن ۲۴ تا ۴۸ ساعت است.
۳. مدت بستری بر اساس وضعیت جسمی و روانی بیمار
- افرادی که دارای بیماری‌های همراه (مانند مشکلات قلبی، کبدی یا دیابت) هستند: مدت بستری ۳۰ تا ۶۰ روز (بسته به شرایط جسمی بیمار) است.
- بیمارانی که اختلالات روانی هم‌زمان دارند (افسردگی شدید، اضطراب، اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی): مدت بستری ۴۵ تا ۹۰ روزاست.
- بیماران با سابقه ترک ناموفق و بازگشت مکرر به مصرف: مدت بستری حداقل ۳۰ تا ۹۰ روز (نیاز به دوره‌های توان‌بخشی و درمان بلندمدت دارند) است.
۴. مدت بستری بر اساس نوع برنامه درمانی
- درمان کوتاه‌مدت (Short-Term Residential Treatment): این نوع درمان برای سم‌زدایی اولیه و مدیریت علائم ترک مناسب است اما معمولاً کافی نیست و باید پس از ترخیص، برنامه درمانی سرپایی ادامه یابد. مدت زمان ۷ تا ۳۰ روز است.
- درمان طولانی‌مدت (Long-Term Residential Treatment): در این روش، بیمار علاوه بر سم‌زدایی، تحت درمان‌های روان‌شناختی، گروه‌درمانی، کاردرمانی و برنامه‌های توان‌بخشی اجتماعی قرار می‌گیرد. این روش برای افراد با وابستگی شدید و اختلالات هم‌زمان توصیه می‌شود. مدت زمان ۶۰ تا ۱۸۰ روزاست.
بهترین کلینیک تخصصی ترک اعتیاد
انتخاب یک کلینیک معتبر و مجهز، گام نخست در مسیر ترک موفقیت‌آمیز اعتیاد است. مرکز ترک اعتیاد طلوع به‌عنوان مجهزترین مرکز ترک اعتیاد کشور، علاوه بر بخش‌های مجزا بستری برای بانوان و آقایان و اتاق‌های بستری ۲ تخته، ۳ تخته، خصوصی و خصوصی ویژه (VIP) دارای تجهیزات کامل بیمارستانی و ICU اختصاصی می‌باشد که بخشی از تجهیزات آن عبارت‌اند از:
- الکتروشوک درمانی (ECT)
- اکسیژن‌ساز
- ونتیلاتور
- ساکشن
- دستگاه نوار قلب (ECG)
- دستگاه نوار مغزی (EEG).
این مرکز با استفاده از جدیدترین روش‌های علمی، از جمله ایمپلنت نالتروکسان، بیوفیدبک، نوروفیدبک، گروه‌درمانی و خانواده‌درمانی، فرآیند ترک را برای بیماران ایمن‌تر و پایدارتر می‌کند. محیط این کلینیک کاملاً مجهز و به‌دوراز محرک‌های مصرف است.
نظارت ۲۴ساعته توسط پزشکان متخصص و تیم روانشناسی حرفه‌ای، برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی‌شده و خدمات پس از ترک برای جلوگیری از بازگشت به مصرف، از ویژگی‌های متمایز این کلینیک هستند. اگر شما یا عزیزانتان به دنبال ترک اصولی، ایمن و بدون بازگشت هستید، همین حالا برای دریافت مشاوره رایگان با کلینیک طلوع تماس بگیرید!
جمع‌بندی
ترک اعتیاد یک فرآیند حساس و پیچیده است که نیاز به مراقبت‌های پزشکی، روان‌شناختی و اجتماعی دارد. بستری‌شدن در یک کلینیک تخصصی ترک اعتیاد مانند کلینیک طلوع، با فراهم‌آوردن محیطی ایمن، روش‌های درمانی علمی و برنامه‌های حمایتی، شانس موفقیت در ترک پایدار را افزایش می‌دهد.
انتخاب یک مرکز مجهز با نظارت پزشکی ۲۴ ساعته، روش‌های نوین مانند بیوفیدبک، نوروفیدبک، ایمپلنت نالتروکسان و گروه‌درمانی، به بیماران کمک می‌کند تا علاوه بر سم‌زدایی جسمی، وابستگی روانی خود را نیز مدیریت کنند. اگر به دنبال یک درمان اصولی و بدون بازگشت هستید، همین امروز با کلینیک طلوع برای مشاوره رایگان تماس بگیرید!
سؤالات متداول
۱. آیا بستری ترک اعتیاد درد دارد؟
در مراکز تخصصی، با استفاده از داروها و روش‌های درمانی، علائم ترک به حداقل می‌رسد، بنابراین بیماران درد و ناراحتی کمتری را تجربه می‌کنند.
۲. آیا بعد از بستری، امکان بازگشت به مصرف وجود دارد؟
احتمال بازگشت به مصرف همیشه وجود دارد، اما بستری‌شدن در کنار دریافت حمایت‌های پس از ترک، این احتمال را کاهش می‌دهد.
۳. آیا بستری‌شدن برای ترک اعتیاد ضروری است؟
بستری‌شدن برای افرادی که وابستگی شدید دارند، دچار علائم ترک خطرناک می‌شوند یا سابقه بازگشت به مصرف دارند، توصیه می‌شود تا روند ترک در محیطی ایمن و تحت نظارت پزشکان انجام شود.
