اختلال مصرف غذای دوری جو یا محدودکننده چیست؟

کلینیک ترک اعتیاد طلوع، مرکز ترک اعتیاد طلوع:  اختلال مصرف غذای دوری جو یا محدود کننده (ARFID) با سایر اختلالات تغذیه ای متفاوت است زیرا بیماران در این نوع اختلال (ARFID) تمایلی به کاهش وزن ندارند. بیشتر بچه ها هر از گاهی بد غذا (هر غذایی را نمیخورد) می شوند، اما کودکی که دارای اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده است، به حدی بد غذا است که کالری کافی برای رشد و حفظ عملکردهای مناسب بدن را مصرف نمی کند. کودکان مبتلا به این نوع اختلال (AFRID)، افزایش وزن دیرهنگام و رشد عمودی و بزرگسالان نیز کاهش وزن را تجربه خواهند کرد. به همین جهت در این مقاله به بررسی اختلال مصرف غذای دوری جو یا محدودکننده حواهیم پرداخت.

این اختلال ممکن است به دلیل مشکل در غذا خوردن و نیاز به مدت زمان بیشتر برای صرف غذا، مشکلاتی را برای آنها در مدرسه یا محل کار ایجاد کند. اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده چیست؟ اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده (ARFID)، قبلا به عنوان اختلال تغذیه ای انتخابی شناخته شده است. اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده، کمی شبیه به بی اشتهایی است، زیرا هر دو شامل محدودیت هایی در مصرف غذا می شوند، هرچند این اختلال شامل استرس نسبت بع فرم و ظاهر بدن نمی شود.

اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده با سایر اختلالات تغذیه ای تفاوت دارد که ناشی از استرس نسبت به تصویر بدن است. افراد مبتلا به اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده، تمایل به کاهش وزن ندارند. این اختلال شامل افرادی که روزه می گیرند نمی شود.

دلایل اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده

عوامل فراوانی وجود دارد که در ایجاد اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده نقش ایفا می کنند، از قبیل تأثیر بیولوژیکی، روان شناختی و زیست محیطی. یک کودک مبتلا به این نوع اختلال، در حال حاضر ممکن است بخاطر عوامل ژنتیکی توسط یک رویداد یا محیط آسیب زا تحریک شده و نسبت به خوردن برخی غذاهای خاص هراس داشته باشد. این عامل ممکن است در اثر احساس خفگی با خوردن یک غذای خاص باشد و یا استفراغ کردن بلافاصله پس از خوردن غذاهای خاص روی دهد. این وضعیت باعث می شود فردی که مستعد ابتلا به این نوع اختلال است، خوردن آن غذا و همچنین غذاهای مشابه را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کند.

یک تجربه حسی فردی نسبت به غذا ممکن است فرد را نسبت به بسیاری از غذاها به دلیل بافت و بوی مشابه بیزار کند. بسیاری از انواع اختلالات اضطراب و اوتیسم نیز ممکن است باعث بدتر شدن علائم این نوع اختلال شود.

علائم روانی اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده

افراد مبتلا به اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده معمولاً از برخی علائم روانی رنج می برند که ممکن است زندگی روزمره آنها را تحت تاثیر قرار دهد. بسیاری از علائم روانشناختی این اختلال شامل عدم توانایی فرد در خوردن برخی غذاهای خاص به دلیل تجربه بد در مورد غذا یا ترس غیرمنطقی از خوردن آن غذای خاص است. این علائم روانی عبارتند از:

پوشیدن چند لایه لباس، برای گرم ماندن یا پنهان کردن لاغری خود

محدودیت چشمگیر در خوردن انواع غذاها

اجتناب از خوردن برخی بافت های غذا

خوردن بافت خاصی از غذا

ترس از خفگی یا استفراغ

فقدان اختلال تصویر بدن

کاهش چشمگیر وزن

خستگی یا انرژی زیاد

کمبود اشتها

علائم جسمی اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده

از آنجا که اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده مانند بی اشتهایی، شامل فقدان مواد مغذی مورد نیاز بدن است، هر دو اختلال دارای علائم جسمی مشابه و پیامدهای یکسانی هستند. برخی از علائم جسمی این اختلال عبارتند از:

مشکلات مربوط به تمرکز و خوابیدن

بی نظمی قاعدگی در زنان و دختران

درد معده

ضعف عضلانی

موها و ناخن های خشک و شکننده

عملکرد ضعیف سیستم ایمنی بدن

سرگیجه و غش کردن

سردی دست ها

روند آهسته بهبود زخم

نحوه تشخیص اختلال مصرف غذای دوری جو یا محدودکننده

بر اساس کتاب راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، ویرایش پنجم (DSM-5)، یک راهنمای تشخیصی که توسط متخصصان سلامت روان استفاده می شود، این اختلال از طریق موارد زیر تشخیص داده می شود:

کاهش وزن

کمبود مواد مغذی قابل توجه

تداخل با ایده مضر بودن برخی غذاها

وابستگی احتمالی به مکمل های غذایی

اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده، به کمبود غذای موجود مربوط نمی شود. و همچنین یک تشخیص معمولی برای افرادی نیست که تصور ناخوشایندی نسبت به شکل ظاهر خود دارند و باعث محدودیت غذا می شود.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده هستند؟

مانند سایر اختلالات تغذیه ای، عوامل خطر این اختلال شامل طیف وسیعی از مسائل ژنتیکی و روانی است. این عوامل از فردی به فرد دیگر متفاوت است، به این معنی که دو فرد مبتلا به این نوع اختلال (ARFID) ممکن است تجربیات و علائم بسیار متفاوتی داشته باشند.

افراد مبتلا به اوتیسم بیشتر مستعد ابتلا به اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده هستند. در صورتی که عادات غذایی خاص و بد غذایی کودکان به مرور زمان برطرف نشود، بیشتر مستعد ابتلا به اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده هستند. علاوه بر این، کودکانی که از اضطراب یا سایر اختلالات روانی رنج می برند، احتمال بیشتری برای ابتلا به اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده دارند.

اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده در کودکان

شروع اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده معمولاً در دوران کودکی رخ می دهد. این اختلال بیشتر در بین کودکان و نوجوانان مشاهده می شود و در نوجوانان بزرگتر و بزرگسالان کمتر رایج است. صرف نظر از سن شروع، این نوع اختلال در طول عمر فرد رخ می دهد و مردان و زنان را درگیر می کند. اکثر بزرگسالانی که به این اختلال مبتلا می شوند، علائمی مانند آنچه در دوران کودکی تجربه کرده اند را داشته اند. اگر شروع ابتلا به اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده در نوجوانی یا بزرگسالی اتفاق افتد، معمولاً علت آن تجربه منفی و یا خاطره بد (استفراغ و یا خفگی) در زمان خوردن غذاهای خاص است.

هرچه سن فرد در شروع این اختلال کمتر باشد، مدت زمان بیشتری طول خواهد کشید تا درمان صورت پذیرد. افراد مبتلا به اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده وزن کمتری دارند و یکی از مشکلاتی که همه آنها به طور مشترک از آن رنج می برند، مشکلات ناشی از بی اشتهایی عصبی است.

علاٸم کودکان مبتلا به اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده، مانند علاٸم کودکان مبتلا به وسواس جبری و اختلال اضطراب عمومی، گزارش شده است. همچنین، یکی دیگر از علاٸم جسمی که در افراد مبتلا به این نوع اختلال مشاهده شده حالت تهوع است.

اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده در بزرگسالان

علائم اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده در افراد بزرگسالی که به دلیل رژیم های غذایی عجیب و غریب یک یا چند نوع غذا را از رژیم غذایی خود حذف می کند، شایع تر است. مانند این رژیم ها، اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده در بزرگسالان نیز معمولا تمایل به خوردن طیف کوچکی از غذاها دارند، که گاهی اوقات به کمتر از 20 مورد غذا محدود می شود. این افراد بزرگسالانی هستند که از تجربه کردن غذاهای جدید اجتناب می کنند یا به میزان بیشتری از بافت غذا یا مشکلات حسی شکایت می کنند. این رژیم ها، با قوانین سختگیرانه به دلیل محدودیت وزن، با شروع این اختلال در افراد بزرگسال مرتبط هستند. این اختلال در بزرگسالان نیز با میزان افسردگی و اختلالات وسواسی جبری بیشتری همراه است.

درمان اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده

برای درمان اختلالات محدود کننده مصرف غذا باید بر روی سه مسٸله مهم تمرکز کرد: درمان دارویی، مشاوره تغذیه و رفتار درمانی.

درمان دارویی: اولین اولویت در درمان اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده این است که بیماری های مهم مانند سوء تغذیه، افسردگی، مشکلات قلبی، اعتیاد و سایر اختلالات همزمان را درمان کنید.

مشاوره تغذیه: یکی از مهمترین گام های اولیه برای درمان اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده شامل ارزیابی نیازهای تغذیه ای فرد، سابقه و ارتباط آن با غذا و درک رفتارهای اختلالات تغذیه ای است. با شناخت آلرژی و حساسیت غذایی آنها، می توان یک برنامه غذایی مورد علاقه فرد تهیه کرد و آن را در طول درمان این نوع اختلال و پس از بهبودی مورد استفاده قرار داد.

مشاوره و درمان: این روش درمانی بر رفتارها و روند تفکر فرد که مانع موفقیت فرد در بهبودی او می شود تمرکز دارد. از طریق محیط های فردی و گروهی، افراد مبتلا به این اختلال می آموزند که هرگونه افکار منفی را با گزینه های بهتر و سالم تری در مورد خود و رابطه خود با غذا شناسایی و جایگزین کنند. مشاوره به  این افراد کمک خواهد کرد تا بر ترس خود از غذاهای خاص غلبه کنند و به آنها این امکان را خواهد داد تا با احساسات شدید، استرس و مشکلات مربوط به رابطه، به شیوه ای سازنده مقابله کنند.

درمان مبتنی بر خانواده: خانواده درمانی یکی از بهترین روش های درمانی برای نوجوانان مبتلا به اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده است. برای نوجوانان مبتلا به اختلالات تغذیه ای، وابستگی به خانواده ها در طول روند بهبودی بسیار مهم است. برای اینکه درمان مبتنی بر خانواده موثر واقع شود، تمایل و حمایت خانواده در طول درمان فرد از اهمیت فراوانی برخوردار است. درمان مبتنی بر خانواده یک درمان اختلال تغذیه ای انتخابی است که کودکان می توانند در طول دوره بهبودی از آن بهره مند شوند.

اختلال مصرف غذای دوری جو یا محدودکننده و اختلالات همزمان

اختلالات همزمان در واقع به دو اختلال که به طور همزمان روی می دهند اشاره دارد. هنگامی که افراد فقط برای اختلال تغذیه ای خاص مانند اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده تحت درمان قرار می گیرند و سایر اختلالات مانند افسردگی، اضطراب، سوء مصرف مواد بدون درمان رها می شوند، این امر مشکل ساز خواهد شد، زیرا سایر اختلالات ممکن است مسٸله مهمی باشند که به اختلالات تغذیه ای مرتبط باشد. اگر مشکلات اساسی درمان نشوند، به احتمال زیاد بیماری و اختلال فرد عود کرده و دوباره رفتارهای ناخوشایند و عادت های بد قبل را تکرار خواهد کرد.

اختلال مصرف غذای دوری جو یا محدودکننده و بی اشتهایی عصبی

هنگامی که علائم اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده در بزرگسالان یا نوجوانان بزرگتر نمایان می شود، ممکن است برخی از افراد دچار اختلال تغذیه ای دیگری مانند بی اشتهایی عصبی شوند. با افزایش سن و مشاهده مزایای یک چهره لاغر و جامعه پسند، ممکن است محدودیت های خود را افزایش داده تا شول ظاهر مورد نظر و مطلوب خود را حفظ کنند. از طرف دیگر، بی اشتهایی ممکن است به دلیل تصویر ناخوشایند بدن بوجود آمده باشد که ناشی از افسردگی یا اضطراب ناشی از سوء تغذیه  و سایر اختلالات تغذیه ای که از علاٸم اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده است، ایجاد شود.

رابطه اعتیاد و اختلال مصرف غذای دوری جو یا محدودکننده

سوء مصرف مواد مخدر یک اختلال همزمان رایج است که ممکن است منجر به اعتیاد و وابستگی شدید شود. مانند سایر اختلالات تغذیه ای، یک اختلال اساسی بدنبال اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده وجود دارد، مانند اضطراب، ترس، افسردگی و اختلال وسواس اجباری. این اختلالات ممکن است باعث ایجاد رفتار اجباری و سوء مصرف مواد شود و سوء مصرف مواد برای این افراد ممکن است بسیار خطرناک باشد و منجر به مرگ آنها شود. از آنجا که افراد مبتلا به اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده اغلب دچار سوء تغذیه هستند، آنها نسبت به افرادی که مبتلا به اختلالات تغذیه ای نیستند، از لحاظ پزشکی بیشتر تحت تاثیر مصرف الکل و مواد مخدر قرار می گیرند.

اگر شما یا یکی از عزیزانتان با اختلال مصرف مواد و اختلال مصرف غذای دوری جو و محدود کننده غذا دست و پنجه نرم می کنند، کلینیک ترک اعتیاد طلوع آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می باشد. پس همین امروز با مشاورین کلینیک ترک اعتیاد طلوع تماس بگیرید و با یکی از کارشناسان ما در مورد گزینه های درمانی صحبت کنید.