امروزه تحقیقات متنوعی در خصوص بازسازی مغز بعد از ترک شیشه انجام شده است. شیشه نوعی ماده محرک اعتیاد آور است که با تاثیر بر سیستم عصبی، آسیب های شدیدی را به مغز وارد می سازد. در بسیاری از موارد، احساس سرخوشی ناشی از مصرف شیشه باعث نادیده گفتن عوارض و آسیب های مصرف شیشه می شود. با این که عوارض طولانی مدت مصرف شیشه گاهی جبران ناپذیر است، اما درمان به موقع این عوارض سبب افزایش احتمال بازگشت بدن به شرایط طبیعی دارد.
بنابراین در این مقاله به بررسی روش های بازساری مغز بعد از ترک شیشه پرداخته ایم.
تاثیرات مخرب شیشه بر مغز
همانطور که بیماری های قلبی عروقی به قلب آسیب می زند و عملکرد آن را تغییر می دهد، اعتیاد نیز سبب تغییر در عملکرد مغز می شود. اعتیاد به شیشه، سیستم پاداش مغز را فریب می دهد و با تحریک آزادسازی انتقال دهنده عصبی دوپامین، سبب فعال شدن مرکز لذت در مغز می شود. میزان دوپامین آزادشده ناشی از مصرف شیشه 2تا 10 برابر بیشتر از مقدار طبیعی این ماده در مغز است.
با گذشت زمان مغز با اثرات مصرف شیشه سازگاری پیدا می کند و برای تجربه احساس سرخوشی به مقدار بیشتری از شیشه نیاز خواهد داشت. متخصصان با استفاده از فناوری های تصویربرداری، قادر به تشخیص میزان فعالیت مغز در حالات مختلف هستند.
تصاویر بدست آمده از مغز، بخش های فعال مغز را به رنگ قرمز و زرد و بخش های کم فعالیت تر را با رنگ های آبی و بنفش نشان می دهد.
برطبق تصاویر بدست آمده از مغز افراد معتاد به شیشه، بیشتر قسمت های مغز در این افراد به رنگ آبی و بنفش نشان داده شد. به صور ویژه، مغز افراد معتاد به شیشه در بخش پیشانی که مسئولیت قضاوت و تصمیم گیری را برعهده دارد فعالیت کمتری را نشان می دهند. البته تکرار عکس برداری 14 ماه پس از ترک شیشه، حاکی از بازگشت عملکرد طبیعی مغز به قسمت های آسیب دیده بود. بسیاری از بیماران پس از ترک اعتیاد شاهد بهبود عملکرد اجرایی، افزایش حجم مخچه و بهبود حافظه کوتاه مدت هستند.
تکنیک های بازسازی مغز بعد از ترک شیشه
چگونگی بهبودی مغز پس از ترک اعتیاد به شیشه، یک حوزه تحقیقاتی هیجان انگیز و نو ظهور است. متخصصان همواره به دنبال یافتن تکنیک های معکوس کننده آسیب های وارد شده به مغز در اثر مصرف شیشه هستند. در ادامه مهم ترین تکنیک های بازسازی مغز بعد از ترک شیشه در این مقاله از سایت طلوع بیان شده است:
دارو درمانی
از آنجایی که درمان شامل پرهیز از دارو است، فرد ممکن است علائم ترک مانند خستگی، افسردگی شدید، اضطراب، روان پریشی و میل شدید به دارو را در طول فرآیند سم زدایی تجربه کند. در حال حاضر هیچ داروی مورد تایید FDA برای اختلال مصرف مواد محرک وجود ندارد، اما یک مطالعه اخیر نشان داد که ترکیب نالترکسون تزریقی و بوپروپیون خوراکی در درمان بزرگسالان مبتلا به اختلال مصرف متامفتامین متوسط یا شدید، ایمن و موثر است.
سم زدایی
سم زدایی شیشه از بدن به معنای یک شروع تازه برای بازگشت تعادل به مغز است. بیشتر افراد در مراحل اولیه سم زدایی با عوارض نامطلوب ترک شیشه مواجه می شوند، اما ادامه و تکمیل فرآیند سم زدایی، منجر به بازگشت تعادل شیمیایی طبیعی به مغز می شود.
بیماران در طی مراحل سم زدایی تحت درمان های دارویی خاصی قرار می گیرند که تحمل عوارض ترک شیشه را برای آنها آسان تر می کند.
روان درمانی – درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری یکی از موثرترین روش های درمان برای بیماران معتاد به شیشه است. متخصصان برای درمان سوء مصرف شیشه به این روش به بیمار کمک می کنند تا با شناسایی الگوهای فکری مخرب، رفتارهایی که منجر به اعتیاد می شوند را تغییر دهند.
از سویی دیگر مطالعات نشان داده است که روش درمانی CBT نقش موثری در تغییر رفتارهای ناکارآمد در سیستم عصبی مرکزی دارد. بیمارانی که تحت درمان شناختی رفتاری قرار دارند، شاهد رشد شبکه عصبی در مغز خود هستند.
شبکه های عصبی مسئولیت نحوه تفکر و درک جهان اطراف را برعهده دارند بنابراین رشد این شبکه های عصبی تاثیر مطلوبی بر ایجاد تغییرات مثبت در رفتار بیماران دارد. CBT همچنین سبب افزایش فعالیت مغز در بخش آمیگدال و قشر قدامی مغز می شود و به همین دلیل بیماران کنترل بیشتری بر احساسات و انگیزه های خود بدست می آورند.
ذهن آگاهی و مدیتیشن
ذهن آگاهی و مدیتیشن سبب افزایش ارتباط سلول های عصبی و بهبود عملکرد های طبیعی مغز می شود. تحقیقات متخصصان نشان داده است که انجام تمرینات مدیتیشن سبب بهبود ارتباط بین قشر شنوایی و مناطقی در مغز می شود که مسئولیت ارتباط و تحلیل اطلاعات دنیای پیرامون را برعهده دارند.
به عبارت دیگر، مدیتیشن سبب تشویق مغز به درک اطلاعات شنیداری مثبت می شود بنابراین تکرار عباراتی مانند “من می توانم بهبود پیدا کنم” یا “من به زندگی سالم برمی گردم” تاثیر زیادی در بهبود مغز پس از ترک شیشه دارد. از سویی دیگر، ذهن آگاهی نقش موثری در کاهش احتمال خطر بازگشت به مصرف مواد مخدر دارد. سایر مزایای ذهن آگاهی شامل موارد زیر باشد:
- افزایش مقدار ماده خاکستری در مغز که سبب افزایش خودکنترلی بیماران می شود.
- افزایش ضخامت قشر در هیپوکامپ، که باعث افزایش حافظه و توانایی بیمار برای یادگیری عادات و رفتارهای جدید می شود.
- کاهش حجم سلول های مغز در آمیگدال، که سبب کاهش ترس، اضطراب و استرس می شود.
ورزش
تاثیرات مطلوب ورزش بر افزایش سرعت ترمیم مغز از سال ها قبل به اثبات رسیده است. در واقع تحقیقات متخصصان نشان داده است که ورزش کردن و انجام فعالیت های منظم بدنی باعث بهبود سلامت مغز و انعطاف پذیری عصبی می شود. گنجاندن ورزش منظم در برنامه زندگی، با افزایش جریان خون در مغز و یکپارچگی ماده سفید همراه است. بنابراین با توجه به عوارض و آسیب های شدید شیشه بر مغز، بهتر است هر چه سریع تر برای ترک شیشه اقدام کنید.
مراجعه به مرکز تخصصی ترک اعتیاد طلوع مهم ترین گام در جهت دستیبابی به سلامت و زندگی بدون اعتیاد است. برای ترمیم و بازیابی عملکرد طبیعی مغز پس از ترک شیشه، فرصت را از دست ندهید و همین امروز با همکاران ما در واحد مشاوره تماس حاصل فرمایید.
