در سال های اخیر، اعتیاد به تریاک در دوران بارداری به صورت چشمگیری افزایش یافته است. براساس آمارهای موجود دامنه زنانی که تحت تاثیر اعتیاد به تریاک قرار دارند، طیف وسیعی را شامل می شود و نژادهای مختلف، سطوح اقتصادی و اجتماعی متفاوت در روستا، شهر و حومه شهرها را تحت تاثیر قرار می دهد. با توجه به شیوع مصرف مواد مخدر در دوران بارداری، غربالگری مصرف مواد مخدر در بسیاری از کشورهای جهان به عنوان بخشی ضروری از مراقبت های جامع مامایی زنان باردار در نظر گرفته شده است.
با این که ترک تریاک در بارداری اقدامی سودمند است، اما ترک ناگهانی مصرف تریاک در دوران بارداری با عواقب خطرناکی از جمله زایمان زودرس، مشکلات جنین، یا سقط جنین همراه است. به همین دلیل انتخاب بهترین روش برای ترک تریاک در بارداری، نقش موثری در افزایش شانس سلامت مادر و جنین دارد. افزایش آگاهی زنان باردار از عواقب مصرف تریاک در دوران بارداری تاثیر زیادی در افزایش تمایل مادران به ترک تریاک در دوران بارداری و قبل از آن دارد. بنابراین در این مقاله به بررسی اهمیت ترک تریاک در بارداری و بهترین روش ها برای انجام این کار می پردازیم:
اهمیت ترک تریاک در بارداری
ترک تریاک قبل از اقدام به بارداری یا در حین بارداری تاثیر زیادی در افزایش شانس بارداری بی خطر و تولد یک نوزاد سالم دارد. مصرف مواد مخدر از جمله تریاک در دوران بارداری تاثیرات مخربی بر سلامت زنان باردار و جنین آنها دارد از جمله:
- افزایش احتمال مرگ مادر
- رشد ضعیف جنین
- زایمان زودرس
- مرده زایی
- نقایص خاص مادرزادی
- سندرم پرهیز نوزادی
البته در حال حاضر، اثرات قطعی قرار گرفتن جنین در معرض مواد مخدر تا حد زیادی ناشناخته مانده است و احتمال بروز سایر عوارض نامطلوب در نوزاد وجود دارد. از سویی دیگر، زنان باردار در دوره پس از زایمان به شدت تحت تاثیر عوامل استرس زا قرار دارند، به همین دلیل کسب آمادگی جسمی و روانی برای ورود به این دوره پرتنش، نقش موثری بر افزایش کیفیت زندگی مادران و نوازدان دارد. براساس آمارهای موجود زنانی که در این دوره حساس از حمایت کافی برخوردار نیستند به شدت در معرض عود مصرف مواد مخدر و اودوز قرار دارند.
سندرم پرهیز نوزادی (NAS) چیست؟
سندرم پرهیز نوزادی، یکی از مهم ترین عوارض مصرف مواد مخدر در دوران بارداری است که با تولد نوزاد و قطع ارتباط خونی با مادر، به شکل علائم ترک تریاک ظاهر می شود. علائم این سندرم، معمولاً در عرض 72 ساعت پس از تولد شروع می شود و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- لرزش بدن
- تحریک پذیری، از جمله گریه بیش از حد
- مشکلات خواب
- رفلکس های بیش فعالی
- تشنج
- خمیازه کشیدن، گرفتگی بینی یا عطسه کردن
- بی اشتهایی
- استفراغ
- مدفوع شل و کم آبی بدن
- افزایش تعریق
گاهی اوقات، نگرانی مادر از بروز سندرم پرهیز نوزادی و تاثیرات آن بر نوزاد، باعث انصراف اقدام برای ترک تریاک و شیره می شود در حالی که ادامه مصرف تریاک، عوارض مخرب تری بر سلامت جنین خواهد داشت.
روش ترک تریاک در دوران بارداری
ارجاع زنان باردار مبتلا به اعتیاد به مراکز تخصصی ترک اعتیاد، بهترین نتایج برای بهبود شرایط مادر و جنین را به دنبال خواهد داشت. متخصصان بر این باورند که کلیه مراحل ترک تریاک در زنان باردار باید تحت نظارت دقیق پزشکان متخصص و تیم درمانی مجرب انجام شود در غیر این صورت خطر عوارض شدید سلامت مادر و جنین را تهدید خواهد کرد.
با این که بیشتر زنان باردار برای کنترل علائم ترک در دوران بارداری به دارو درمانی ( متادون و بوپرنورفین) نیاز دارند، اما تاثیرات روان درمانی (مشاوره و CBD) بر ریشه یابی علل اعتیاد، کاهش تمایل مادران به مصرف مواد مخدر و کاهش احتمال عود بیماری به اثبات رسیده است. خوشبختانه بسیاری از داروهای تجویزی مورد استفاده در ترک تریاک زنان باردار، هیچ خطری برای جنین به وجود نمی آورند و حتی مادر پس از زایمان محدودیتی برای شیردهی به نوزاد نخواهد داشت.
پزشکان متخصص در حوزه ترک تریاک در دوران بارداری با بررسی و ارزیابی دقیق شرایط مادر، برای کنترل دردهای مزمن در دوران بارداری از روش های درمانی متناسب با شرایط مادر استفاده می کنند. از آنجایی که وضعیت فیزیکی و روانی زنان باردار به شدت بر وضعیت جنین تاثیر گذر است بنابراین زنان باردار، باید پیش از هر اقدامی برای ترک اعتیاد تریاک یا کاهش مصرف داروهای تجویز شده با تیم پزشکان متخصص در حوزه ترک اعتیاد مشورت کنند.
اهمیت روان درمانی در طول ترک تریاک در بارداری
زنانی که در طول فرآیند ترک مواد مخدر تحت درمان های روانشناسی و مشاوره قرار می گیرند، درصد موفقیت بسیار بالاتری در ترک تریاک دارند. مشاوره فردی با یک درمانگر باتجربه و حضور در گروه های حمایتی به زنان باردار کمک می کند تا به علل ریشه ای که آنها را به سمت اعتیاد سوق داده است پی ببرند. اعتیاد روانی به مواد مخدر فوق العاده قوی است و بسیاری از بیماران برای شکستن این چرخه به حمایتی فراتر از درمان های فیزیکی نیاز دارند.
ترک تریاک در بارداری در مرکز ترک اعتیاد طلوع
همانگونه که بیان شد، زنان باردار معتاد به تریاک به شدت به حمایت و پشتیانی افراد متخصص و حرفه ای نیاز دارند. همکاران ما در مرکز ترک اعتیاد طلوع بدون هرگونه قضاوت در مورد شرایط بیماران، آماده یاری رساندن و حمایت از زنان باردار مبتلا به اختلال مصرف مواد مخدر هستند. حضور بهترین متخصصان در حوزه ترک اعتیاد زنان باردار، امکانات درمانی پیشرفته کلینیکی و بیمارستانی، پذیرش بانوان و آقایان در بخش های جداگانه، پذیرش شبانه روزی بیماران، امکانات رفاهی و هتلینگ VIP، تنها گوشه ای از خدمات این مرکز به مراجعین گرامی است.
بنابراین اگر با معضل اعتیاد در دوران بارداری دست به گریبان هستید، فرصت را از دست ندهید و همین امروز برای تضمین سلامت خود و فرزند دلبندتان با همکاران ما در واحد مشاوره مرکز ترک اعتیاد طلوع تماس حاصل فرمایید.
