ترک شیشه به روش ماتریکس یکی از رویکردهای کاربردی برای ترک شیشه است. مدل ماتریکس، یک رویکرد درمانی برای ترک اعتیاد بوده و شامل یک دوره ساختار یافته 16 هفته ای است و اغلب در قالب گروه درمانی اجرا می‌شود. عمدتا روش ماتریکس برای ترک دو ماده شیشه و کوکائین بکار می‌رود.
در ترک شیشه به روش ماتریکس، شرکت کنندگان در مورد فرآیندهای اعتیاد و بهبودی، نحوه جلوگیری از عود و نحوه معاشرت در یک محیط عاری از مواد مخدر آموزش می‌بینند. به عنوان بخشی از رویکرد ماتریکس، خانواده ها نیز تشویق می‌شوند تا بصورت فعال در بهبودی عزیزشان مشارکت کنند. تست اعتیاد هفتگی، یکی از اجزای مهم مدل ماتریکس است و برای ارزیابی پیشرفت بهبودی و تشویق کردن عزیزان همراه به منظور انطباق با برنامه درمانی انجام می‌شود.
آشنایی با رویکرد ترک اعتیاد شیشه با روش ماتریکس
مدل ماتریکس یک درمان فشرده 16 هفته‌ای برای ترک اعتیاد به مواد مخدر است. این مدل، عمدتا، برای ترک کوکائین و شیشه استفاده می‌شود، اما می‌توان از آن برای درمان اختلال مصرف هر نوع موادی استفاده کرد. در اکثر برنامه ها، مدل ماتریکس بصورت سرپایی صورت می‌گیرد، به اینصورت که فرد برای درمان به مرکز توانبخشی می‌آید و سپس به خانه بازمی‌گردد و بستری نمی‌شود.
ترک شیشه به روش ماتریکس، از تعدادی از درمان‌های مبتنی بر شواهد برای سوء مصرف مواد، مانند درمان شناختی رفتاری، مدیریت احتمالی، و درمان تسهیل‌کننده 12 مرحله‌ای تشکیل می‌شود. بر اساس تحقیقات، این رویکردها در مقایسه با انواع دیگر درمان‌ها، علائم ترک شیشه را در دراز مدت کاهش می‌دهند.
ویژگی های ترک شیشه به روش ماتریکس
ترک شیشه به روش ماتریکس، بسیاری از اجزای مختلف درمان اعتیاد، از جمله پیشگیری از عود، خانواده درمانی، گروه درمانی و گروه های حمایتی را گرد هم می آورد.
اجزای اصلی روش ماتریس برای ترک شیشه عبارتند از:
- جلسات روان درمانی فردی: این جلسات روی برنامه ریزی درمان و پیگیری برای تعیین پیشرفت فرد متمرکز است. این جلسات ممکن است شامل اعضای خانواده یا افراد نزدیک به بیمار نیز باشد.
- گروه های بهبودی زودهنگام: کسانی که در ماه های اول هوشیاری هستند، گرد هم می‌آیند تا ابزارهای مقابله با هوس ها و مدیریت زمان را بیاموزند. برای افراد یک برنامه روزانه ایجاد می‌شود تا بتوانند بر پیشرفت خود با حمایت سایر اعضای گروه نظارت کنند.
- گروه‌های پیشگیری از عود: افراد راهبردهایی را برای هوشیار ماندن یاد می‌گیرند و به اشتراک می‌گذارند. این گروه‌ها بسیار سازمان‌دهی شده‌اند و شامل 32 موضوع مختلف در مورد پیشگیری از عود، تغییر رفتار، تغییر الگوهای تفکر و درگیر شدن در گروه‌های 12 مرحله‌ای هستند.
- گروه های آموزش خانواده: این گروه ها در طول 12 هفته برگزار می شوند و در طی آن روانشناس ترک اعتیاد حاضر در کلینیک طلوع، به اعضای خانواده درباره زیست شناسی اعتیاد، اثرات سلامتی مواد مخدر، شرطی شدن اعتیاد و تأثیرات اعتیاد بر خانواده آموزش می‌دهد.
- گروه‌های حمایت اجتماعی: این گروه‌ها در ماه آخر درمان تشکیل می‌شوند و تمرکز شرکت‌کنندگان در آن، بر یافتن فعالیت‌های بدون مواد مخدر و دوستانی که معتاد نیستند، می‌باشند.
- جلسات 12 مرحله ای: بخشی از رویکرد مدل ماتریکس، معرفی شرکت کنندگان با 12 مرحله و تشویق آنها به حضور در جلسات است.
رویکردهای روانشناختی استفاده شده در ترک شیشه به روش ماتریکس
رویکردهای روانشناختی کاربردی در ترک شیشه به روش ماتریکس عبارت است از:
- درمان شناختی رفتاری: این رویکرد به عنوان CBT شناخته می‌شود، این درمان به افراد کمک می‌کند تا بفهمند افکارشان چگونه بر رفتارهایشان تأثیر می‌گذارد. آنها یاد می‌گیرند که چگونه افکار منفی را که می‌تواند منجر به رفتارهای خود ویرانگر شود، با افکار مثبتی که رفتارهای سالم‌تر را ترویج می‌کند، جایگزین کنند.
- مصاحبه انگیزشی: این تکنیک مشاوره، برای کمک به افراد مبتلا به مشکلات سوء مصرف مواد، برای غلبه بر مقاومت خود در برابر ترک مواد مخدر و شرکت در درمان استفاده می‌شود. رابطه روان درمانگر/مشتری یک رابطه دو طرفه است که در آن درمانگر با فرد در حال بهبودی تمرین می‌کند، تا انگیزه او برای پایان دادن به مصرف مواد و ایجاد تغییرات مثبت در زندگی را تقویت کند.
- مدیریت اقتضایی: این استراتژی درمانی به رفتارهای بدون مصرف شیشه، مانند شرکت در جلسات درمانی، پاداش می‌دهد.
همانگونه که قبلا گفتیم یک جز مهم در رویکرد ترک شیشه به روش ماتریکس، انجام تست اعتیاد به صورت هفتگی است. آزمایش مواد مخدر برای پاسخگو نگه داشتن شرکت کنندگان و پاداش دادن به هوشیاری استفاده می‌شود. باید توجه کنید که از تست اعتیاد به منظور تنبیه شرکت کنندگان استفاده نمی‌شود. تست اعتیاد مثبت نشان دهنده این است که ممکن است نیاز به تغییر در ساختار برنامه درمانی داشته باشید.
در این مطلب درمورد ترک شیشه به روش ماتریکس صحبت کردیم. حالا می‌دانیم که در روش ماتریکس برای ترک شیشه، از رویکردهای مختلفی نظیر درمان شناختی رفتاری استفاده می‌شود. این مدل در حقیقت جزئی از برنامه جامع درمانی است و در کنار سم زدایی و دارودرمانی می‌تواند به شما عزیزان در بهبودی کامل از شیشه کمک شایانی بکند. اگر خواهان ترک اعتیاد به شیشه با روش ماتریکس هستید، می‌توانید با متخصصین مرکز ترک اعتیاد طلوع تماس گرفته و از خدمات درمانی ما بهره ببرید.
