در مقاله قبلی به بررسی اختلال بیش فعالی-کم توجهی پرداختیم اما یک نظرسنجی که اخیرا انجام شده است نشان می دهد که تقریباً 15 درصد از افراد بزرگسالی که با اختلال بیش فعالی دست و پنجه نرم می کنند در سال گذشته به سوء مصرف الکل و یا مواد مخدر مبتلا بوده اند که نشان دهنده این است که تقریباً سه برابر بیشتر از افرادی که مبتلا به ADHD نیستند. به همین جهت در این مقاله به بررسی ارتباط اختلال بیش فعالی و اعتیاد خواهیم پرداخت.
اکنون سوالی که باید بپرسیم این است که چه چیزی باعث سوء مصرف الکل یا مواد مخدر در این افراد می شود؟
ارتباط اختلال بیش فعالی و اعتیاد
چندین مطالعه به ارتباط بین اختلال بیش فعالی با سوء مصرف مواد مخدر و الکل پرداخته اند.
به طور کلی، شیوع اختلال بیش فعالی در میان افراد بزرگسالی که الکلی هستند پنج تا 10 برابر بیشتر از افرادی است که مبتلا به این بیماری نیستند. افراد مبتلا به ADHD، معمولا عجول و دمدمی مزاج هستند و به احتمال زیاد دارای مشکلات رفتاری نیز هستند و همین امر ممکن است منجر به سوء مصرف مواد مخدر و الکل در آنها شود.
همان گیرنده های مغز که در اختلال بیش فعالی دخیل هستند در مشکلات سوء مصرف مواد نیز نقش مهمی را ایفا می کنند. این امر ممکن است نشان دهنده این باشد که افراد مبتلا به ADHD مستعد ابتلا به اعتیاد هستند و یا برعکس. همچنین، اختلال بیش فعالی و اعتیاد به الکل ممکن است از طریق ژنتیک به نسل بعدی منتقل شوند. اگر کودک مبتلا به ADHD والدینی داشته باشد که مبتلا به سوء مصرف مشروبات الکلی هستند، به احتمال زیاد کودک در دوران بزرگسالی خود نیز دچار مشکل سوء مصرف الکل خواهد شد.
افراد مبتلا به ADHD به منظور کاهش علائم، به خوددرمانی روی می آورند. درمان همزمان اختلال بیش فعالی و سوء مصرف مواد، ممکن است کمی دشوار باشد زیرا تقریباً همیشه برای درمان اختلال بیش فعالی دارو تجویز می شود و اکثر این داروها ممکن است اعتیاد آور باشند. داروهای محرک مانند ریتالین و آدرال اغلب در کنترل علائم موثر هستند، اما احتمال ابتلا به سوء مصرف در آنها نیز زیاد است.
اختلال بیش فعالی و مصرف الکل
مصرف الکل در زمان ابتلا به اختلال بیش فعالی بسیار خطرناک است و اغلب منجر به وابستگی و اعتیاد خواهد شد. بسیاری از افراد برای آرامش یافتن به مصرف الکل روی می آورند، زیرا الکل یک کاهنده فعالیت سیستم عصبی است. در مورد افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی، بسیاری ممکن است به مصرف الکل برای کاهش دادن بیش فعالی خود روی آورند. با این وجود، الکل اغلب ممکن است تأثیر معکوس داشته باشد.
اثرات مصرف الکل به طور ذاتی مانند اثرات اختلال بیش فعالی است. هر دوی اینها، لوب پیشانی مغز را تحت تاثیر قرار می دهند و توانایی تفکر واضح را از فرد سلب می کنند. هنگامی که اثرات مصرف الکل با ADHD همزمان اتفاق می افتد، ممکن است باعث بدتر شدن علائم و عوارض جانبی اختلال بیش فعالی شود.
اگر فردی به طور ناگهانی نوشیدن الکل را متوقف کند، ممکن است علائم ترک را تجربه کند، که در این صورت ممکن است باعث تشدید بیش از حد علائم جسمی و روانی اختلال بیش فعالی را شود.
ارتباط اختلال بیش فعالی و اعتیاد
اختلال بیش فعالی و سوء مصرف مواد
افرادی که مبتلا به اختلال بیش فعالی هستند ممکن است به منظور مقابله با علاٸم ناشی از این اختلال، تمایل بیشتری به مصرف مواد مخدر یا الکل داشته باشند. ممکن است پزشک متخصص برای برخی افراد برای درمان ADHD داروهای محرک تجویز کند و در نتیجه فرد به این داروها وابسته شود. هر دو سناریو ممکن است منجر به چرخه ای از اعتیاد شوند که نیاز به درمان حرفه ای داشته باشد.
سوء مصرف مواد ممکن است از طریق مصرف در محیط های اجتماعی و یا مصرف مواد مخدر به صورت تفریحی در دوران دانشگاه شروع شود. تکانشگری، قضاوت ضعیف و نا به هنجاری اجتماعی که اغلب با اختلال اختلال بیش فعالی همراه است ممکن است منجر به زیاده روی در مصرف داروهای زیر شود:
ماری جوانا
یکی از رایج ترین سوالاتی که پرسیده می شود این است که آیا ماری جوانا می تواند به درمان ADHD کمک کند؟
افرادی که با اختلال بیش فعالی دست و پنجه نرم می کنند ممکن است به منظور کاهش برخی از علائم رفتاری بیش فعالی خود به مصرف ماری جوانا روی آورند. با این وجود، این دارو همچنین ممکن است باعث بدتر شدن مشکلات مرتبط با کمبود توجه شود و در رشد شناختی جوانان اختلال ایجاد کند.
بنزودیازپین ها
افرادی که از علائم اختلال بیش فعالی خود احساس ناراحتی می کنند ممکن است برای رسیدن با آرامش از داروهای بنزودیازپینی مانند آلپرازولام استفاده کنند. با این وجود، مصرف این دارو یک راه حل توصیه شده برای مقابله با اختلال بیش فعالی نیست. بنزودیازپین ها آرام بخش هستند و باعث ایجاد آرامش موقتی می شوند. با فروکش کردن درد، علائم ADHD فرد دوباره عود کرده و ممکن است ناراحت کننده تر از قبل خود را نشان دهد.
مواد مخدر و افیونی
افرادی که مبتلا به اختلال بیش فعالی هستند ممکن است بیشتر مستعد دردهای مزمن باشند. مواد مخدر ممکن است برای افرادی که دارای ADHD هستند جذاب به نظر برسند زیرا آنها مسکن های بسیار قوی هستند که می توانند در تسکین انواع مختلف درد مفید واقع شوند.
با این وجود، مواد مخدر مورد پسند افراد مانند ویکودین، اکسی کانتین، هیدروکودون نیز بسیار اعتیاد آور هستند. مصرف مداوم این داروها (خواه به منظور کاهش عوارض جانبی ADHD و خواه غیر آن) ممکن است منجر به اختلال مصرف مواد افیونی شود که نیاز به درمان حرفه ای داشته باشد.
ارتباط اختلال بیش فعالی و اعتیاد
داروهای محرک و اختلال بیش فعالی
بسیاری از داروهای محرک، داروهای تنظیم شده ای هستند که برای درمان علائم اختلال بیش فعالی تجویز می شوند. محرک ها سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار می دهند تا تمرکز و توجه فرد را افزایش دهند.
اگر بخواهیم وارد جزٸیات شویم باید بگوییم محرک ها باعث آزاد شدن دوپامین و نوراپی نفرین در مغز می شوند که باعث افزایش پیام رسانی در مغز می شود. برای افرادی که مبتلا به ADHD هستند، این افزایش فعالیت انتقال دهنده های عصبی در مغز، موجب تنظیم توجه و مهارت های تصمیم گیری در فرد می شود. بنابراین، محرک ها ممکن است در کنترل علائم ADHD مفید واقع شوند، اما ممکن است فرد مبتلا به سوء مصرف از آنها شود.
ارتباط اختلال بیش فعالی و اعتیاد
سوء مصرف داروهای مخصوص اختلال بیش فعالی
برای افرادی که مبتلا به اختلال بیش فعالی هستند، داروهای محرک موجب کاهش علائم اختلال بیش فعالی می شود و بدین طریق می توانند به زندگی متعادل خود ادامه دهند. با این وجود، این داروها اغلب توسط افرادی که مبتلا به ADHD نیستند مورد سوء مصرف قرار می گیرند.
در نحوه تاثیرگذاری داروهای محرک بر کودکان و نوجوانان مبتلا به ADHD و همسالان آنها که مبتلا به این اختلال نیستند و این داروهای محرک را مورد سوء مصرف قرار می دهند تفاوت هایی وجود دارد. جوانانی که مبتلا به اختلال بیش فعالی نیستند و از داروهای اختلال بیش فعالی تجویز شده مانند آدرال و یا ریتالین استفاده می کنند، ممکن است افزایش سریع و کوتاه مدتی در تمرکز و هوشیاری را به همراه برخی از حرکات نامنظم جسمانی تجربه کنند. اکثر کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال بیش فعالی ممکن است تمرکز آسوده تری را در حین فعالیت هایی مانند مطالعه و حافظه کاری بهتر تجربه کنند.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی ارتباط اختلال بیش فعالی و اعتیاد پرداختیم اما اگر از داروهای تجویز شده طبق دستور استفاده نشود، ممکن است علائم ناراحت کننده تری به دنبال داشته باشد. اگر دانش آموزی برای بیدار ماندن به منظور مطالعه، دوز بیشتری مصرف کند، روز بعد خسته شده و دوز مصرف شده را روز بعد نیز ادامه می دهد. از آنجایی که در طول روز خسته می شوند، به مصرف بیشتر دارو برای بیدار ماندن ادامه می دهند. این یک اتفاق رایج در بین دانش آموزان مبتلا به اختلال بیش فعالی است. نه تنها وابستگی به داروها ایجاد می شود، بلکه بسیاری از مشکلات خواب نیز در نتیجه اعتیاد به این محرک جدید بوجود می آید.
