عوارض دستگاه RTMS

تحریک مغناطیسی مغزی تکراری (RTMS) یک روش درمانی غیرتهاجمی است که برای درمان اختلالات روانی و عصبی مانند افسردگی مقاوم به درمان، اضطراب، اختلال وسواس فکری عملی (OCD) و ترک اعتیاد استفاده می‌شود. این روش معمولاً ایمن و دارای مزایا است، اما مانند هر روش درمانی دیگر، ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشد. از اینرو متخصصین کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد طلوع قصد دارند تا به بررسی مزایا و عوارض دستگاه RTMS بپردازند. بنابراین اگر برای درمان افسردگی خود و یا به هر علت دیگری قصد انجام RTMS را دارید، این مطلب برای شماست! بنابراین به خواندن آن ادامه دهید تا با مزایا و عوارض دستگاه آر تی ام اس آشنا شوید.

روش درمانی RTMS چیست وعملکرد آن چگونه است؟

تحریک مغناطیسی مکرر از راه جمجمه RTMS، یک روش درمانی غیرتهاجمی و غیردارویی است که با استفاده از میدان‌های مغناطیسی، فعالیت‌های عصبی مغز را تحریک می‌کند. عملکرد دستگاه RTMS بدین‌صورت است که پالس‌های مغناطیسی قوی و کوتاهی ایجاد کرده و این پالس‌ها به نواحی مختلف مغز ارسال می‌شود. این نواحی بنا به بیماری شما تعیین خواهند شد. در واقع پالس‌ها بصورت مکرر و با فرکانس‌های مختلف ارسال می‌شوند تا نواحی مغز که در عملکردهای روانی دخیل هستند، تحریک شوند و بدین ترتیب درمان آن نواحی صورت می‌گیرد. روش تحریک مغناطیسی RTMS مانند هر دارو یا روش درمانی دیگر دارای مزایا و عوارض است که در بخش بعدی آن را بررسی می‌کنیم:

عوارض دستگاه RTMS

عوارض روش درمانی RTMS معمولا خفیف و موقتی است، اما در موارد نادر ممکن است فرد دچار عوارض جدی‌تری شود. در زیر به بررسی عوارض دستگاه RTMS می‌پردازیم:

عوارض رایج دستگاه RTMS

از جمله رایج ترین عوارض دستگاه RTMS عبارتست از:

1. سردرد: یکی از شایع‌ترین عوارض جانبی روش درمانی RTMS، سردرد است. این عارضه معمولاً خفیف بوده و با مصرف مسکن‌های معمولی قابل کنترل می‌باشد.
2. ناراحتی یا درد در محل تحریک: برخی از بیماران ممکن است در ناحیه‌ای که کویل مغناطیسی قرار می‌گیرد، احساس ناراحتی یا درد کنند.
3. اسپاسم عضلانی یا تحریک عصبی صورت: ممکن است برخی از بیماران اسپاسم‌های عضلانی در صورت را تجربه کنند.
4. سرگیجه: بعد از جلسات درمانی، احتمال دارد بعضی از افراد دچار سرگیجه خفیف شوند.

عوارض جانبی نادر دستگاه RTMS

برخی از افراد ممکن است دچار عوارض نادر دستگاه RTMS شوند. این عوارض عبارتند از:

1. حملات صرعی: در موارد بسیار نادر، تحریک مغناطیسی مغز ، باعث حملات صرعی خواهد شد. این خطر در افرادی که سابقه صرع دارند، بیشتر است.
2. اختلالات خلقی:  برخی از بیماران تغییرات خلقی، از جمله اضطراب یا تحریک‌پذیری را تجربه می‌کنند.
3. تغییرات شنوایی: اگر چه بسیار نادر است، اما امکان دارد RTMS به صورت موقت باعث تغییرات شنوایی شود.

توصیه‌هایی برای انجام روش درمانی RTMS

برای پیشگیری و یا کنترل عوارض دستگاه RTMS لازم است تا حتما به نکات زیر دقت کنید:

• پیش از شروع درمان با  RTMS، مشاوره با پزشک متخصص ضروری است تا مطمئن شوید که این روش برای شما مناسب است یا خیر؟!
• اگر هر گونه عوارض دستگاه RTMS غیرمعمول یا شدید را تجربه کردید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

با وجود عوارض روش درمانی RTMS، باید بدانید که این رویکرد به عنوان یک روش درمانی ایمن و مؤثر در درمان برخی از اختلالات روانی شناخته می‌شود، اما باید با دقت و تحت نظارت پزشکی انجام شود.

مزایای دستگاه RTMS

روش درمانی تحریک مغناطیسی مغز RTMS مزایای متعددی دارد که آن را به یک گزینه جذاب برای درمان برخی اختلالات روانی و عصبی تبدیل کرده است. در زیر به برخی از این مزایا اشاره می‌کنم:

غیرتهاجمی بودن: RTMS یک روش غیرتهاجمی است که نیازی به جراحی یا داروهای بی‌حسی ندارد. این ویژگی باعث می‌شود که بیماران نیاز به دوره نقاهت نداشته باشند و پس از هر جلسه درمانی بتوانند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند.

عوارض کم دستگاه RTMS: در مقایسه با داروهای روان‌پزشکی که ممکن است عوارض جانبی زیادی داشته باشند، RTMS عوارض جانبی نسبتاً کمی دارد که عمدتاً خفیف و موقتی هستند.

اثرگذاری RTMS بر افسردگی مقاوم به درمان: مطالعات نشان داده‌اند که RTMS می‌تواند در درمان افسردگی مقاوم به درمان (TRD) مؤثر باشد، به خصوص برای بیمارانی که به درمان‌های دارویی پاسخ نداده‌اند.

بهبود عملکرد شناختی: برخی تحقیقات نشان داده‌اند که RTMS ممکن است به بهبود عملکرد شناختی در بیمارانی که از اختلالات روانی یا عصبی رنج می‌برند، کمک کند.

درمان اختلالات متنوع: RTMS علاوه بر افسردگی، در درمان سایر اختلالات مرتبط به سلامت روان مانند؛ اضطراب، اختلال وسواسی-اجباری (OCD)، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و حتی برخی از اختلالات نورولوژیکی مانند میگرن و پارکینسون و همچنین بهبود علائم ترک اعتیاد نیز مؤثر است.

عدم وابستگی به دارو: برای بیمارانی که نمی‌توانند داروهای روان‌پزشکی مصرف کنند (به دلیل عوارض جانبی یا تداخلات دارویی)، RTMS یک گزینه درمانی مهم و مؤثر است.

انعطاف‌پذیری درمان: RTMS قابلیت تنظیم شدت و محل تحریک را دارد که به پزشکان امکان می‌دهد درمان را بر اساس نیازهای خاص هر بیمار تنظیم کنند.

بهبود کیفیت زندگی: بسیاری از بیماران گزارش کرده‌اند که پس از درمان با  RTMS، بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی و توانایی انجام فعالیت‌های روزانه‌شان داشته‌اند.

کاربرد بالینی گسترده: RTMS در بسیاری از مراکز درمانی و کلینیک‌ها به کار گرفته می‌شود و به دلیل اثربخشی و ایمنی بالا، به سرعت در حال گسترش است. به جز مراکز نوروساینس در ایران، تنها یک مرکز روانپزشکی و ترک اعتیاد وجود دارد که می‌تواند هم اعتیاد را درمان کند و هم به بهبود اختلالات سلامت روان بپردازد. این مرکز پزشکی، کلینیک روانپزشکی و ترک اعتیاد طلوع نام دارد که زیر نظر دکتر جوادی کار می‌کند. شما با راجعه به مرکز طلوع هم می‌توانید اعتیاد خود را درمان کنید و هم برای بهبود اختلالات سلامت روانتان اقدام نمایید. با این کار یک تیر  دو نشان می‌زنید.

آیا استفاده از دستگاه RTMS خطرناک است؟

استفاده از دستگاه تحریک مغناطیسی مغز (RTMS) به طور کلی ایمن تلقی می‌شود و به عنوان یک روش درمانی غیرتهاجمی برای برخی از اختلالات روانی و عصبی مورد تایید قرار گرفته است. با این حال، مانند هر روش درمانی دیگر، RTMS نیز ممکن است با خطرات و عوارض جانبی همراه باشد. از جمله عوارض دستگاه RTMS می‌توان به سردرد یا تغییرات خلقی اشاره کرد. اما به منظور کاهش درصد ابتلا به عوارض دستگاه آر تی ام اس، لازم است تا کارهای زیر را انجام دهید:

1. انتخاب بیماران مناسب: افرادی که دارای تاریخچه صرع، مشکلات قلبی-عروقی یا ایمپلنت‌های فلزی در ناحیه سر هستند، باید با احتیاط بیشتری به RTMS پرداخته و تحت نظارت دقیق پزشک متخصص قرار گیرند.
2. نظارت پزشکی: جلسات RTMS باید توسط یک پزشک یا متخصص آموزش‌دیده و با تجربه در این زمینه انجام شود.
3. اطلاع‌رسانی به بیماران: بیماران باید قبل از شروع درمان به خوبی از مزایا، خطرات و عوارض دستگاه RTMS آگاه شوند و هر گونه سوال یا نگرانی را با پزشک خود مطرح کنند.

RTMS برای درمان چه بیماری هایی مفید است؟

RTMS به طور عمده برای درمان افسردگی مقاوم به درمان (TRD) استفاده می‌شود، اما تحقیقات نشان می‌دهد که می‌تواند در درمان سایر اختلالات روانی و عصبی نیز مؤثر باشد، از جمله:

1. اضطراب
2. اختلال وسواسی-اجباری (OCD)
3. اسکیزوفرنی (برای بهبود علائم منفی و توهمات)
4. میگرن
5. دردهای مزمن
6. اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
7. ترک اعتیاد

از دستگاه RTMS چه کسانی نمی‌توانند استفاده کنند؟

 برای برخی افراد ممکن است عوارض دستگاه RTMS بیشتر باشد. از اینرو این دسته افراد، باید از استفاده RTMS خودداری کنند. مواردی که استفاده از RTMS برای آن‌ها مناسب نیست عبارتند از:

• حضور وسایل الکترونیکی یا فلزی در بدن: مانند پیچ، پلاک، دیسک استخوانی و …. این اجسام می‌توانند تحریک مغناطیسی را تغییر دهند و خطرات جدی برای سلامتی فرد ایجاد کنند.
• وجود دستگاه‌های پزشکی الکترونیکی در بدن: مانند پمپ قلبی، دستگاه‌های شنوایی کوچک، دستگاه‌های استیمولاتور عصبی و… این دستگاه‌ها در نتیجه‌ تحریک مغناطیسی مختل میشوند و کارایی آن‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
• مشکلات قلبی: افرادی که مشکلات قلبی جدی دارند، باید قبل از انجام RTMS حتما ارزیابی شوند. زیرا دستگاه‌های RTMS باعث ایجاد میدان‌های مغناطیسی قوی می‌شوند که ممکن است بر روی عملکرد قلب تأثیرگذار باشند.
• تاریخچه تشنج: افرادی که دارای تاریخچه تشنج (سرگیجه) هستند، باید با پزشک خود مشورت کنند، زیرا تحریک مغناطیسی ممکن است خطر تشنج را افزایش دهد.
• در کودکان و نوجوانان: استفاده از RTMS در این گروه سنی هنوز به طور کامل تأیید نشده است و به علت حساسیت بیشتر مغز در این دوره، استفاده از آن ممکن است خطرناک باشد.
• در سالمندان: ممکن است وضعیت‌های پزشکی مرتبط با سن مانند آریتمی قلبی و ضعف سیستم قلبی، کاربرد RTMS را در این گروه از افراد، نامناسب کند.
• وجود برخی اختلالات عصبی و روانی خاص: مانند اختلالات پرخاشگری و بعضی اختلالات روانی دیگر که احتمالاً با استفاده از RTMS بهبود نخواهند یافت یا ممکن است بیشتر تحریک شوند.
• بارداری: استفاده از RTMS در دوران بارداری یا در صورت بارداری مشکوک، به طور کلی توصیه نمی‌شود (به دلیل عدم دانش کافی درباره تأثیرات آن بر جنین.)

بنابراین، همیشه قبل از استفاده از RTMS، باید با یک پزشک متخصص مشورت کرده و وضعیت شخصی خود را ارزیابی کنید تا اطمینان حاصل شود که این روش مناسب برای شما است یا خیر؟ در اینصورت می‌توانید از عوارض دستگاه RTMS تا حد زیادی جلوگیری کنید.

نتیجه گیری

در این مطلب راجع به عوارض دستگاه RTMS صحبت کردیم. جالب است بدانید که با وجود عوارض روش درمانی RTMS، این رویکرد یک روش نوین و مؤثر برای درمان اختلالات روانی مقاوم به درمان‌های مرسوم است. با وجود تمامی این موارد، هنوز محققان در حال تحقیق روی اثرات RTMS هستند، تا ببینند RTMS برای درمان چه بیماری‌هایی مفید است.

نتایج نشان می‌دهد که بسیاری از بیماران با استفاده از RTMS بهبود قابل توجهی در علائم خود مشاهده کرده‌اند. بنابراین توصیه ما اینست که اگر شما یا کسی که می‌شناسید، دچار اختلالات روانی مقاوم به درمان هستید، قبل از اقدام به انجام RTMS حتما با یک پزشک متخصص در زمینه RTMS مشورت نمایید، زیرا در اینصورت می‌توانید از بروز بسیاری از عوارض دستگاه آر تی ام اس پیشگیری کنید.

اگر خواهان این هستید که ببینید آر تی ام اس برای شما مناسب است یا خیر؟ یا می‌خواهید برای انجام RTMS اقدام کنید، همین حالا به کلینیک روانپزشکی و کلینیک ترک اعتیاد طلوع مراجعه نمایید. متخصصین این کلینیک علاه بر ترک اعتیاد به درمان اختلالات روانی نیز می‌پردازند. می‌توانید از مخصصین ما کمک بخواهید، با ما تماس بگیرید.