چالش‌ های درمان اعتیاد در ایران و فرمول‌ هایى طلایى براى نجات

دکتر مسعود جوادی از مدیران اسبق حوزه درمان و متخصص حوزه اعتیاد در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: حدود پانزده سال پیش به دلیل افزایش مصرف اعتیاد به روش تزریقی و شیوع بالای بیماری ایدز ( HIV ) و هپاتیت B وC در معتادین تزریقی؛ وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با هماهنگی ستاد مبارزه با مواد مخدر در یک تصمیم کارشناسی، متادون و ب2 را از طریق تاسیس مراکز درمان سوء مصرف مواد وارد چرخه درمان بیماران کرد.

تاسیس ۷ هزار مرکز درمان سوء مصرف مواد مخدر

وی با اشاره به تاسیس بیش از ۷ هزار مرکز درمان سوء مصرف مواد افزود: این مراکز بدون شک نقش پر رنگ و قابل قبول در کنترل و درمان اعتیاد به ویژه کنترل اعتیاد تزریقی داشتند، ولی در حال حاضر پس از گذشت ۱۵ سال علیرغم خدمات مثبت وزارت بهداشت، ستاد مبارزه با مواد مخدر و مراکز درمان سوء مصرف مواد علاوه بر تغییر مواد مخدر سنتی به صنعتی با پدیده دیگری از اعتیاد، به صورت وابستگی به متادون و ب2 روبرو هستیم؛ که باید درکنار رویکرد‌های موفق قبلی قطع وابستگی به این مواد نیز انجام شود.

جوادی، برای دستیابی به نتایج درمان بیماران اعتیاد در شرایط کنونی، توجه به ۴ مساله را قابل توجه دانست:

1. اول اینکه پروتکل طراحی شده توسط وزارت بهداشت پاسخگوی مشکلات جدید نیست و بازنگری جدی در پروتکل درمانی با همکاری آن وزارت، ستاد مبارزه با مواد مخدر و مراکز ترک اعتیاد بیش از پیش احساس می‌شود.
2. دوم اینکه ستاد مبارزه با مواد مخدر همواره نقش حمایتی و مثبتی در این راستا داشته است و همکاری ستاد در کنترل وضعیت جدید بسیار موثر می‌باشد.
3. سوم اینکه بازنگری در سرفصل‌های آموزش دوره‌های مراکز درمان سوء مصرف مواد (MMT) برای پزشکان و روان شناسان لازم است.
4. در اخر می‌بایست با تاسیس و توسعه فعالیت مراکز تحقیقاتی، به سمت استفاده از روش‌های درمانی روز دنیا به ویژه اقدامات پاراکلینیکی نوین من جمله RTMS و استفاده از ایمپلنت‌های ویژه مانند ایمپلنت نالتروکسان که توسط FDA نیز تایید شد، حرکت کنیم.

لزوم بهره گیرى از روش هاى درمان جدید در اعتیاد صنعتى

این متخصص حوزه اعتیاد، نتایج اقدامات گذشته در کاهش آسیب‌های اجتماعی از پدیده اعتیاد را قابل تحسین خواند، و اظهار کرد: البته اقدامات مناسبی انجام داده و می‌دهیم، اما با ورود اشکال جدید مواد مخدر به ویژه محرک‌ها و مخدر‌های صنعتی به این حوزه و قدرت تخریبی زیاد آنها، می‌بایست در بهره گیری از روش‌های جدید متناسب با نیاز‌های موجود سرعت بیشتری داشته باشیم که در این زمینه ضعیف عمل می‌کنیم.

وی ضمن تاکید بر تاسیس مراکز تخصصی روانپزشکی و مرکز ترک اعتیاد در کنار مراکز درمان سوء مصرف اظهار کرد: در شرایط کنونی نیاز به فعالیت مراکز ترک اعتیاد بستری لازم و ضروری است. زیرا در این مراکز با رویکرد همه جانبه درمانی و بهره گیری از متخصصین روانپزشکی، نورولوژی، داخلی، بیهوشی و مسمومیت در کنار روانشناسان و نیز استفاده از آخرین روش‌های پاراکلینیکی شامل RTMS، نوروفیدبک و بیوفیدبک به عنوان مکمل روش‌های قبلی به درمان بیماران می‌پردازند.

جوادی، از بیماری اعتیاد بعنوان یک بیماری مالتی فاکتوریال نام برد و گفت: بیماری مالتی فاکتوریال به بیماری اطلاق می‌شود که عامل ابتلا به آن چندین علت متفاوت است و عوارض متعددی را برای بیمار ایجاد می‌کند. از این رو این بیماری، جنبه‌های مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی بیمار را مختل می‌کند، به همین جهت در تدوین پروتکل‌های جدید باید دید وسیع تری برای کنترل اعتیاد مورد توجه قرار گیرد.

جوادی با اشاره به تعداد پایین مراکز تخصصی روانپزشکی و ترک اعتیاد در تهران، یادآورى کرد: از خصوصیات بارز این مراکز، درمان همزمان بیماری‌های روان پزشکی فرد (از جمله افسردگی، اضطراب، اختلال شخصیتی، وسواس) در کنار درمان وابستگی به مواد مخدر است که نقش بسیار مهمی در پیشگیری از عود بیماری دارد.

پایین بودن سن مصرف مواد در ایران

وی افزود: پایین بودن میزان سن اعتیاد در کشور، سهولت در دسترسی به مواد مخدر به ویژه مواد صنعتی، تهیه آسان متادون و بوپره نورفین، افزایش تعداد معتادان متهاجر را از مسائل و مشکلات مهم در پیشگیری از عود بیماری عنوان کرد.

وی در خاتمه از خانواده ها‌ی درگیر با اینگونه بیماران توصیه کرد: به سمت برخورد‌های فیزیکی و سلبی نروند. آن‌ها را تحقیر نکنند و در فرایند درمان از بیماران حمایت‌های عاطفی و عملی داشته باشند. زیرا امید و داشتن روحیه یکی از شروط اصلی در درمان بیماری‌های مرتبط با مسائل روانپزشکی است.

درمان و سم زدایی در مرکز ترک اعتیاد طلوعی دوباره توسط بهترین کادر متخصص روانپزشکی، متخصصین علوم اعصاب شناختی، پزشکان متخصص در رشته های قلب، عفونی و ریه، تیم روانشناسی، روان پرستار، پیراپزشک و پزشک عمومی و تیم پرستاری انجام می پذیرد و با استفاده از روش های نوین درمانی و امکانات بروز و پیشرفته نظیر آر تی ام اس ضامن حفظ سلامت بیماران و درمان بی بازگشت آنها باشیم. از ویژگی های دیگر مرکز ترک اعتیاد طلوعی دوباره می توان به بخش بستری مجزا برای بانوان و آقایان، بهترین امکانات رفاهی، ورزشی، تفریحی، بیمارستانی و بخش ICU، ویزیت بالینی روزانه، خدمات درمانی شبانه روزی و پیگیری های بعد از درمان اشاره نمود که هدف اصلی ما رعایت منشور حقوق بیمار و خانواده آن می باشد تا با فراهم آوردن بهترین امکانات درمانی و رفاهی شرایط بی نظیری جهت درمان بیمار فراهم آوریم.