همانطور که گفته شد اعتیاد یکی از قدیمی ترین آسیب های جدی خانواده ها محسوب می شود که باعث رکود و تنش در بخش های مختلف جامعه، خصوصاً حوزه های مرتبط با خانواده ها مثل مدارس و محیط های آموزشی و امثالهم می شود. از این رو در می یابیم که نقش کلینیک ترک اعتیاد امروزه تنها به حوزه خانواده محدود نشده و این موضوع لزوم ارائه راهکارهای گسترده تری را از سوی این مراکز بیشتر و مسئولیت آن ها دو چندان می کند. نقش موثر یک کلینیک ترک اعتیاد باعث جلوگیری از سقوط ارزش های فرهنگی و اعتقادی یک جامعه می شود.
اعتیاد چیست و چه تاثیراتی بر جامعه خواهد گذاشت؟
تعاریف بسیار زیادی برای اعتیاد در رسانه های مختلف، اعم از سمعی و بصری بیان شده است که هر کدام از آنها از یک دیدگاه منحصر به فرد به مضمون اعتیاد، فرایند آن و نحوه ی تبدیل آن به یک آسیب اجتماعی پرداخته و راه کارهایی را برای مقابله و یا جلوگیری از آن بیان نموده اند تعاریفی که از اعتیاد بیان شده است وابسته به شرایط محیطی مختلف و بسترهای اجتماعی آسیب پذیر متفاوت می باشد که هر کدام در جایگاه خود قابل بحث و نقد است. در واقع هر کسی در هر جایگاه اجتماعی می تواند با توجه به مشاهدات خود از آثار اعتیاد در جامعه تعریف منحصر به فردی را ارائه دهد که این خود نشانه ای از فراگیر بودن آثار مخرب اعتیاد است.
در نگاه جامعه شناسی وقتی یک عنصر آسیب پذیر از بستر خانواده به جامعه و عموم مردم منتقل می شود، آثار را در لایه های مختلف جامعه می توان یافت. قاعدتاً امروزه مسئله ی اعتیاد در کشور ما خارج از مضامینی که بیان شد نبوده و نیازمند راه کارهای ریشه ای و بنیادین است از این رو نقش مرکز ترک اعتیاد در جامعه بیشتر و کاربردی تر شده و مسلماً مسئولیت های چنین مراکزی گسترده تر و فراگیر تر خواهد شد.
تعریف فرد معتاد از نظر کلینیک ترک اعتیاد
تعاریف متعددی برای فرد معتاد در نظر گرفته می شود که بسته به جایگاه اجتماعی آن متفاوت است. از نگاه روان درمانی فرد معتاد به کسی گفته می شود که به دلیل مصرف کردن یک ماده مخدر توانایی کنترل خود را از دست می دهد و در نتیجه فعل مصرف دوباره و دوباره تکرار می شود. این عدم کنترل در فرد بیمار نوعی تاثیر روانی دارد که توانایی و اراده ی او را در ذهن تضعیف نموده و این موضوع نیز آثار مخربی را موازی با اثر مصرف موارد در جان فرد بیمار باقی می گذارد. در گذشته کلمه ی اعتیاد فقط برای مصرف موارد مخدر صنعتی و یا سنتی بکار برده می شد و مفهوم محدود تری داشت اما امروزه با فراوانی آسیب های اجتماعی مختلف و گستردگی آنها در محیط های مختلف جامعه، مفهوم اعتیاد برای انجام برخی رفتارها و عادت های ناهنجار نیز استفاده می شود.
شایان ذکر است که صفت ناهنجار بسته به شرایط محیطی و خانوادگی به فرد بیمار تعلق می گیرد. از این رو نقش مرکز ترک اعتیاد از دیدگاه روان شناسی و روان درمانی بسیار مورد توجه قرار گرفته و بار مسئولیت یک کلینیک ترک اعتیاد را از جنبه های پزشکی به رویه های روان درمانی و حتی روانکاوی گسترش می دهد. اعتیاد به مواد که مسلماً برای همه ی ما واضح است اما مواردی همچون اعتیاد به روابط جنسی، اعتیاد به قمار، اعتیاد به بازی های کامپیوتری و مواردی از این قبیل جزو اعتیادهای رفتاری به حساب می آیند. در ادامه به گونه های مختلف اعتیاد می پردازیم و نقش کلینیک درمان اعتیاد و مجریان آن را در کاهش آثار فردی و اجتماعی آنها بررسی خواهیم کرد. در واقع یک کلینیک به دنبال علمی ترین و سازنده ترین راه های ترک اعتیاد خواهد بود.
