هم وابستگی به وابستگی ذهنی، عاطفی، جسمی و یا معنوی به همسر، دوست یا اعضای خانواده اشاره دارد که در این مقاله به بررسی و معرفی اختلال هم وابستگی خواهیم پرداخت. اختلال هم وابستگی دارای علائم، علل و عوامل خطر زیادی است. افرادی که به اختلال هم وابستگی مبتلا هستند، اغلب نقش مراقبتی در روابط خود بر عهده می گیرند. افراد مبتلا به اختلال هم وابستگی ممکن است برآوردن نیازهای همسر یا عزیزان خود را بر خواسته های خود ترجیح دهند و معمولاً احساس می کنند که دیگران به آنها نیاز دارند.
یکی از تعاریف هم وابستگی رابطه ای است که در آن یک فرد رفتار خود تخریبی یا ناکارآمد فرد مورد علاقه خود را تشویق و ترغیب می کند. فرد هم وابسته به منظور مورد تایید واقع شدن و بخاطر ترس از طرد شدن توسط فرد مورد علاقه خود، به دنبال برآوردن نیازهای او به روش های زیانبخش (با نتایج یا تاثیر خلاف انتظار) است و نیازها و خواسته های خود را در این راه قربانی می کند.
افرادی که با اختلال هم وابستگی دست و پنجه نرم می کنند، ممکن است بیشتر از حد توانایی مالی و جسمی خود برای برآوردن نیازهای عزیزان خود، خواه نیازهای مشروع یا غیر قانونی، خود را وقف کند. این رفتار مانع رسیدن به آرامش و رفاه برای فرد هم وابسته و فرد مورد علاقه اش می شود.
علائم و نشانه های اختلال هم وابستگی
برخی از علائم رایج هم وابستگی عبارتند از:
اختلال در عملکرد خانوادگی
شفافیت هیجانی پایین
عزت نفس پایین
افسردگی
اضطراب
استرس
اختلال هم وابستگی چیست؟
سایر علائم این اختلال ممکن است شامل موارد زیر باشد:
حد و مرزهای ضعیف و داشتن مشکل در برقراری ارتباط
انکار و نفی نیازها، افکار و احساسات خود
احساس اجبار برای مراقبت از افراد دیگر
عشق را با ترحم اشتباه گرفته است
نیاز شدید به دوست داشته شدن
تمایل به ماندن در یک رابطه
نیاز به کنترل بر عزیزان
نگران اشتباه کردن
ترس از رها شدن
مشکل نه گفتن
مشکل در صداقت
اختلال هم وابستگی چیست؟
شناخت علائم اختلال هم وابستگی
اگر شک دارید که نسبت به فردی وابستگی دارید، چند سوال وجود دارد که به شما در رسیدن به اطمینان کمک خواهد کرد. پاسخ به سوالات زیر به شما در درک نحوه تشخیص اینکه به اختلال هم وابستگی مبتلا هستید یا خیر کمک خواهد کرد:
آیا وقتی همسرتان از شما می خواهد تا وقت و انرژی خود را به او اختصاص دهید، نه گفتن برای شما دشوار است؟
آیا در زندگی برای برآوردن نیازهای شریک زندگی خود فداکاری های شدیدی را انجام می دهید؟
آیا برای مشکلات قانونی و مربوط به مواد مخدر و الکل همسرتان بهانه تراشی می کنید؟
آیا احساس می کنید در رابطه خود به دام افتاده و گیر کرده اید؟
آیا دائما نگران نظر دیگران در مورد خود هستید؟
آیا برای اجتناب از مشاجره سکوت می کنید؟
چه چیزی باعث هم وابستگی می شود؟
وقتی والدین مهارت لازم را برای ایجاد دلبستگی ایمن ندارند، کودک ممکن است تصور کند که رابطه آنها عادی است. اگر والدین قادر نباشند محیطی با محبت و حمایت کننده را در خانه ایجاد کنند، کودک نقش سرپرست را بر عهده خواهد گرفت. آنها همچنین ممکن است به این باور برسند که افرادی که ادعا می کنند آنها را دوست دارند، ممکن است به آنها آسیب برسانند. به دلیل این واقعیت، کودک ممکن است به یک فرد راضی نگهدارنده مردم تبدیل شود که با مرزها و احساسات بی ارزشی دست و پنجه نرم می کند.
عوامل خطر هم وابستگی
گاهی اوقات رفتار محبت آمیز اجباری ممکن است عوامل خطر خاصی را برای ایجاد یا تقویت وابستگی ایجاد کند. با این وجود، این عوامل ناخواسته بر ابتلا فرد به اعتیاد تاثیر خواهد گذاشت و باید این چرخه شکسته شود تا سیستم خانواده بتواند از بهبودی پایدار حمایت کند.
مشخصه یک سیستم خانوادگی ناسالم به شرح زیر است:
ساختار خانواده ناسازگار به دلیل ماهیت اعتیاد
رفتار ناهنجار فرد مبتلا به اعتیاد منجر به بی ثباتی در کل سیستم خانواده می شود
تصمیم گیری تکانشی بر اساس یک واکنش و نه یک اقدام پیشگیرانه از اقدام منطقی و عقلانی
یک سیستم خانواده مقرراتی و سخت گیر که به افراد اجازه نمی دهد خارج از نقش های مربوط به خود عمل کنند
هم وابستگی و سوء مصرف مواد
مطالعات مختلفی که در مورد سوء مصرف الکل و روابط بین فردی صورت گرفته است، ارتباط بین سوء مصرف مواد و هم وابستگی را نشان می دهد. بین والدینی که به سوء مصرف الکل مبتلا هستند و کودکانی که به شیوه ای هم وابسته رفتار می کنند، ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. کودکان در چنین شرایطی پرورش یافته و بزرگ می شوند و با افرادی ازدواج می کنند که به سوء مصرف الکل یا مواد مخدر دیگر مبتلا هستند.
یک فرد هم وابسته که برای غلبه بر سوء مصرف مواد تلاش می کند، نیاز به حمایت دوستان و خانواده دارد. با این وجود، بسیار مهم است که در این حمایت، محدودیت هایی برای کاهش خطر عود در نظر گرفته باشد. افرادی که با رفتارهای تحریک کننده و یا هم وابستگی دست و پنجه نرم می کنند، نمی توانند احساسات و مرزهای خود را به طور مناسب تعدیل کنند و این امر ممکن است در روند بهبود اختلال ایجاد کند. حمایت و درمان همزمان هم وابستگی و سوء مصرف مواد بهترین روش برای بهبود است.
اختلال هم وابستگی چیست؟
برطرف کردن مشکلات یکی از عزیزان مبتلا به اختلال هم وابستگی
درک اینکه چرا افراد به اختلال هم وابستگی مبتلا می شوند، روش خوبی برای پیدا کردن راهکار مناسب و موثر برای این مشکل است. روابط هم وابسته ممکن است بسیار مخرب باشد که در آن یک نفر مشکلات فرد دیگری را بدتر کند و یا مورد حمایت قرار دهد. این مشکلات ممکن است مربوط به اختلالات روانی، عدم مسئولیت پذیری یا اعتیاد باشد. بهترین اقدامی که می توان برای یکی از عزیزان هم وابسته انجام داد، تحقیق در مورد این اختلال است تا بهتر بفهمد که وظیفه آنها درمان فرد هم وابسته نیست.
تعیین حد و مرز، در صورتی که هنوز فرد را به درمان تشویق می کنید ممکن است بسیار دشوار باشد. درخواست کمک و مشاوره گرفتن از یک مرکز درمانی معتبر می تواند در موفقیت این روند کمک کند.
درمان اختلال هم وابستگی
درمان هم وابستگی ممکن است به کمک حرفه ای نیاز داشته باشد. درمان هم وابستگی ممکن است با موارد زیر شروع شود:
ثبت نام به منظور مشاوره با یک درمانگر
صحبت با یک پزشک دارای مجوز بهداشت روان
خواندن کتابهای خودیاری در مورد هم وابستگی
صحبت با دوستان و اعضای خانواده مورد اعتماد در مورد روابط هم وابسته
کلینیک ترک اعتیاد طلوع، به عنوان بهترین کلینیک ترک اعتیاد تهران بطور همزمان اختلالات همزمان، از جمله اختلالات وابستگی و اعتیاد را درمان می کند. مرکز ترک اعتیاد طلوع، محیطی امن و ایمن را برای بهبود افراد فراهم می کند. هر یک از برنامه های درمانی ما پاسخگوی نیازهای خاص شما بیماران عزیز می باشد. اگر شما یا یکی از عزیزانتان با سوء مصرف مواد مخدر یا الکل و اختلال هم وابستگی دست و پنجه نرم می کنید، همین امروز با یکی از کارشناسان ما در مرکز ترک اعتیاد شبانه روزی طلوع تماس بگیرید.
