عوامل مختلفی بر آسیب پذیری فرد در برابر اعتیاد به مواد مخدر تأثیر می گذارد. این عوامل شامل محیط، شخصیت، سطح تحصیلات و روابط خانوادگی فرد است. همچنین سن در تعیین حساسیت فرد نسبت به اعتیاد و نوع ماده مخدری که فرد احتمالاً مصرف می کند، نقش مهمی دارد. در این مقاله از سایت کلینیک ترک اعتیاد طلوع در مورد عوامل تاثیرگذار بر سوء مصرف افراد در دوره های مختلف زندگی صحبت خواهیم کرد و به بررسی تاثیر سن بر اعتیاد خواهیم پرداخت.
تاثیر سن بر اعتیاد
اعتیاد به مواد مخدر معمولا در سنین جوانی آغاز می شود. اعتیاد در بین نوجوانان و جوانان بیشتر دیده می شود. با این وجود، اعتیاد به مواد مخدر ناشی از مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک در بزرگسالان و سالمندان شیوع بیشتری پیدا کرده است. سن شروع مصرف مواد مخدر، معمولا نوع موادی که فرد سوء مصرف می کند را تعیین می کند، با شروع مصرف مواد مخدر، مصرف غیرمجاز مواد نیز مشخص می شود.
اعتیاد به مواد مخدر و بزرگسالان
افراد مبتلا به اختلال سوء مصرف مواد بالای 25 سال را می توان هم جزء گروه مصرف کنندگان مواد مخدری که زود شروع به مصرف کرده اند قلمداد کرد و یا دیر شروع کرده اند طبقه بندی کرد. افراد در گروه مصرف کنندگان زودهنگام مصرف سیگار ، الکل و ماری جوانا را قبل از 20 سالگی آغاز می کنند و احتمالاً معتاد به مواد مخدر هستند.
افراد در گروه دیررس بطور کلی قبل از رسیدن به 20 سالگی، این مواد مخدر را مصرف نمی کنند و احتمالا مبتلا به سوء مصرف داروهای تجویز شده خواهند شد. گزارش سالانه در سال 2017 نشان داد که:
5٪ از بزرگسالان این گروه دارای اختلال سوء مصرف الکل بودند در حالی که تنها 0.8٪ ماری جوانا مصرف می کردند
در میان بزرگسالان 26 سال به بالا (از جمله افراد سالمند)، 6.4٪ از افراد، دچار اختلال مصرف مواد هستند
حدود 1.6٪ از افراد، دارای یک اختلال همزمان مصرف مواد و یک اختلال روانی جدی بودند
2٪ از افراد این گروه، داروهای غیرقانونی و 7/0٪، مواد افیونی مصرف می کردند
0.6٪ از این گروه بیش از یک ماده مصرف کرده اند
اعتیاد به مواد مخدر و نوجوانان
در نوجوانی، احتمال بیشتری وجود دارد که فرد دچار اعتیاد شود. سیگار، الکل و ماری جوانا بیشترین مواردی هستند که نوجوانان در این گروه سنی به سوء مصرف آنها مبتلا می شوند. نوجوانانی که مورد خشونت و تجاوز چند نفر قرار گرفته اند، از جمله خشونت جسمی و جنسی، بیشتر در معرض خطر سوء مصرف مواد قرار دارند. اختلال سوء مصرف مواد در نوجوانان همچنین با سایر اختلالات روانپزشکی همراه است، از جمله اختلالات اضطرابی، اختلال دو قطبی و اختلال استرس پس از ضایعه روانی.
مصرف مواد مخدر توسط یکی از اعضای خانواده، یکی دیگر از علل احتمال سوء مصرف مواد در نوجوانان است. تاثیر و اصرار همسالان نیز در سوء مصرف مواد نقش مهمی را ایفا می کند و روابط متقابل با والدین، حساسیت به فشار و اصرار همسالان و مصرف مواد را افزایش می دهد. گزارش سالانه بررسی ملی مصرف و سلامت مواد مخدر (NSDUH) در سال 2017 نشان داد که:
2.2٪ نوجوانان، ماری جوانا مصرف می کردند
0.4٪ از نوجوانان، دارای اختلال مصرف مواد افیونی بودند
حدود 4٪ از نوجوانان، به اختلال مصرف مواد مبتلا شده اند
1.4٪ از نوجوانان مبتلا به اختلال مصرف مواد در یک سال گذشته یک دوره افسردگی اساسی را تجربه کرده اند
تقریباً 10٪ از نوجوانان، یک ماه قبل از نظرسنجی الکل مصرف کرده اند و 5/5٪ از افراد، در نوشیدن الکل زیاده روی کرده اند و 1.8٪ از نوجوانان، دارای اختلال سوء مصرف الکل بودند
اعتیاد در بزرگسالان چگونه است؟
اعتیاد به مواد مخدر در میان افراد بزرگسال جوان بسیار شایع است. اعتیاد به مواد مخدر در افراد 18 تا 25 سال احتمالا در یک ماه و یک سال قبل، نسبت به بزرگسالان بیشتر بوده است. تمایل به سوء مصرف مواد در بزرگسالان جوان با تلاش برای مقابله با چالش ها و مسئولیت های رو به افزایش دوران بزرگسالی همراه است. این چالش ها شامل ترک خانه به منظور اشتغال یا تحصیل و ایجاد روابط اجتماعی جدید می باشد.
بزرگسالان جوان نیز از طریق محیط اجتماعی مستعد ابتلا به اعتیاد به الکل و سایر مواد مخدر هستند. همانند نوجوانان، عوامل خانوادگی و تاثیر همسالان احتمال سوء مصرف مواد را افزایش می دهند. گزارش سالانه بررسی ملی مصرف و سلامت مواد مخدر نشان داده است که:
10 درصد از افراد این گروه دارای اختلال سوء مصرف الکل بودند و به دنبال آنها 5.2 درصد از آنها ماری جوانا مصرف می کردند
14.8 درصد از بزرگسالان بین 18 تا 25 سال مبتلا به سوء مصرف الکل یا سایر داروهای غیرمجاز هستند
1.3 درصد از بزرگسالان 18 تا 25 ساله به سوء مصرف مواد افیونی مبتلا هستند
2.6 درصد از افراد، هم به سوء مصرف الکل و هم به سوء مصرف مواد غیرمجاز مبتلا شده اند
1.8 درصد از افراد در این گروه سنی از یک اختلال روانی جدی همزمان با سوء مصرف مواد رنج می برند
اعتیاد به مواد مخدر و سالمندان
اگر چه قبلاً به عنوان یک گروه سنی با احتمال کمتر میزان سوء مصرف مواد در نظر گرفته شده بود، اما مطالعات اخیر از افزایش روز افزون میزان سوء مصرف مواد در میان افراد سالمند حکایت می کند. سوء مصرف الکل رایج ترین نوع سوء مصرف در این گروه است.طول درمان اعتیاد سالمندان بیشتر از افراد جوان است و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک در افراد مسن نیز افزایش قابل ملاحظه ای داشته است، تقریباً 37٪ از افراد بالای 65 سال بیش از 5 داروی تجویز شده را مصرف می کنند. مصرف طولانی مدت این داروها ممکن است منجر به وابستگی و در نتیجه اعتیاد شود. داروهای تجویز شده که معمولاً در این گروه سنی مورد سوء مصرف قرار می گیرند شامل مسکن های مخدر و آرامبخش هایی از گروه بنزودیازپین ها می باشد.
افراد سالمندی که با مشکلات سوء مصرف مواد مخدر دست و پنجه نرم می کنند نیز ممکن است جزء گروه سوء مصرف کنندگان زود هنگام و یا دیرهنگام سوء مصرف مواد قرار بگیرند. مصرف کنندگان زود هنگام، کسانی هستند که قبل از 65 سالگی شروع به مصرف مواد مخدر یا الکل کرده و در سنین بالاتر نیز به این کار ادامه می دهند. سو مصرف مواد دیرهنگام ممکن است به عنوان روشی برای کنار آمدن با مرگ همسر، بازنشستگی، انزوای اجتماعی و سایر موارد سلامت فرد به کار رود. علائم اعتیاد در این گروه اغلب به اشتباه به عنوان زوال عقل یا افسردگی تشخیص داده می شود، در نتیجه سوء مصرف مواد در این گروه سنی کمتر قابل تشخیص می باشد:
برآورد شده است که بین 2 تا 20 درصد از افراد بزرگسالان 65 سال به بالا به اختلال سوء مصرف الکل مبتلا می باشند
بیشترین میزان سوء مصرف الکل، در میان زنان بیوه بالای 75 سال می باشد
بر اساس مواردی که به مراکز مسمومیت گزارش شده است، 3.4 درصد از افراد بزرگسال بالای 60 سال به سوء مصرف مسکن های مخدر تجویز شده مبتلا بودند در حالی که 14.9٪ از افراد بزرگسال بین 24 تا 60 سال به سوء مصرف مواد مبتلا بودند
0.5٪ از افراد بالای 50 سال به بیماری روانی مبتلا بودند که با یک اختلال در مصرف مواد همزمان بوده است
سخن پایانی
متاسفانه این روزها میزان ابتلا به بیماری اعتیاد شیوع بالایی پیدا کرده است و مصرف مواد محرک و مخدر در میان تمامی اقشار جامعه افزایش یافته است. در این مقاله به بررسی تاثیر سن بر اعتیاد پرداخته ایم اما نکته ای باید از آن اطلاع داشته باشید این است که اعتیاد در هر سنی، قابل درمان است و تنها نیازمند بستری در مرکز ترک اعتیاد طلوع، به عنوان بهترین مرکز ترک اعتیاد تهران می باشد.
اگر شما یا یکی از عزیزانتان، با اختلال سوء مصرف مواد رنج می برید، با مشاورین کلینیک ترک اعتیاد طلوع تماس بگیرید و با یکی از کارشناسان ما در مورد نحوه درمان اعتیاد صحبت کنید تا شما را در این زمینه راهنمایی کنند. شما شایستگی زندگی بهتر آینده سالم تر را دارید، پس فرصت را غنیمت شمرید و همین امروز تماس بگیرید.
