عوارض ترک تریاک یکی از دغدغه‌های افرادی است که تصمیم به ترک این ماده مخدر می‌کنند و توجه به آن از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا در صورت عدم نظارت و کنترل پزشک بر مراحل ترک، زندگی بیمار در معرض خطر قرار خواهد گرفت. براساس شواهد موجود، مصرف طولانی‌مدت این ماده مخدر سبب سازگاری و وابستگی بدن به ترکیبات خطرناک این ماده مخدر می‌شود. در صورتی که فرد به یکباره مصرف تریاک را متوقف کند، واکنش‌های نامطلوبی در عملکرد اندام های مختلف بدن تجربه خواهد کرد که به عنوان «سندرم ترک مواد مخدر» شناخته می‌شود.
ابتلای بیمار به اسهال شدید و استفراغ ازجمله عوارض ترک ناگهانی مواد مخدری مانند تریاک است که در صورت عدم درمان، منجر به کم‌آبی بدن و اختلال در تعادلات یونی خون و درنهایت ایست قلبی می‌شود! بهترین روش برای ترک مواد مخدر، مراجعه به کلینیک ترک اعتیاد است چراکه با نظارت پزشکان متخصص، بیماران با کمترین خطر ممکن، دوره سم‌زدایی را سپری خواهد کرد. در این مقاله شما را با تمامی عوارض ترک تریاک آشنا خواهیم کرد.
مواد سازنده تریاک
تریاک نوعی ماده مخدر به‌شدت اعتیادآور است که به شکل طبیعی از گیاه خشخاش Opium poppy بانام علمی Papaver somniferum استخراج می‌شود. شیرابه (تریاک) با ایجاد شیارهایی بر روی میوه نارس خشخاش، از آن خارج می‌شود. این شیره در ابتدا، سفیدرنگ و پس از خشک شدن در مجاورت هوا به قهوه‌ای متمایل به سیاه تغییر رنگ می دهد.
شواهد تاریخی به جا مانده از تمدن های باستانی حاکی از مصرف تریاک در طب، مناسک آیینی و مذهبی اقوام مختلف بوده است. خواص ضد درد تریاک به دلیل وجود ترکیبی آلکالوئیدی به نام مرفین است، که حدود %12 از تریاک را تشکیل می‌دهد. عوارض مصرف تریاک و ویژگی اعتیادآور آن، مربوط به مرفین و سایر ترکیبات آلکالوئیدی مانند تبایین، کدئین، نارسیین و… است.
عوارض قطع مصرف یک باره تریاک
استفاده طولانی‌مدت از تریاک و مشتقات آن، باعث بروز تغییرات شیمیایی در مغز می‌شود. به دنبال این تغییرات، بدن برای حفظ تعادل و ادامه فعالیت مطلوب به مصرف تریاک نیاز خواهد داشت. در حقیقت مصرف تریاک تبدیل به یک عادت می‌شود و بدن فرد بیمار با این عادت سازگاری پیدا می‌کند. با قطع مصرف یکباره تریاک، فرد معتاد عوارض نامطلوبی را تجربه خواهد کرد که گاهی زندگی فرد را تهدید می کند. به‌طورکلی علائم قطع مصرف تریاک شامل موارد زیر است:
- عطسه مداوم
- آبریزش از چشم و بینی
- خماری، خمیازه کشیدن مداوم و خواب نامنظم
- عدم تعادل در احساس سرما و گرما
- احساس اضطراب یا افزایش تحریک‌پذیری
- میل شدید به مصرف تریاک
- حالت تهوع، استفراغ، اسهال
- کمبود اشتها
- لرزش بدن
برای جلوگیری از این موارد به شما پیشنهاد می‌کنیم برای ترک این ماده مخدر به یک کلینیک تخصصی مراجعه کنید و طول درمان را تحت نظر پزشک سپری کنید. در ادامه برای شما از عوارض مصرف این ماده مخدر هم صحبت کرده‌ایم تا بتوانید با آگاهی برای رهایی از دام اعتیاد تصمیم بگیرید.
عوارض اعتیاد به تریاک
همانگونه که بیان شد، تریاک قرن‌ها به‌عنوان مسکن درد مورد استفاده قرار می‌گرفت و مصرف آن بین عامه مردم متداول بود. اما با افزایش آگاهی نسبت به خواص اعتیادآور آن و همچنین با پیشرفت صنعت تولید دارو و استخراج ترکیبات مؤثر تریاک در قالب داروهای کنترل‌کننده درد مانند مرفین و کدئین، مصرف این ماده مخدر محدود شد. در حال حاضر بیشترین مواد مخدر مورداستفاده در دنیا مربوط به مشتقات تریاک است بااین‌حال استعمال تریاک (تصفیه نشده) در بین جوامع شرقی به‌خصوص ایرانیان دیده می‌شود.
عوارض مصرف تریاک براساس طول دوره مصرف و میزان مصرف متفاوت است. ترکیبات ضد درد موجود در تریاک با مسدود کردن انتقال‌دهنده‌های عصبی مربوط به درد، سبب بروز احساس سرخوشی و آرامش کاذب در بیمار می شود. با ادامه مصرف، بدن بیمار در مقابل مواد مخدر مقاومت پیدا می‌کند، به این معنی که فرد برای تکرار لذت و سرخوشی حاصل از اولین مصرف، ناچار به‌اضافه کردن مقدار تریاک مصرفی است. نهایتا تکرار این فرآیند سبب بروز اعتیاد در فرد مصرف کننده خواهد شد.
افراد معتاد از روش مختلفی برای مصرف تریاک استفاده می کنند که دود کردن (وافور، قلقل، سیخ و سنجاق)، روش خوراکی و تزریق از رایج ترین روش ها است. در واقع شدت علائم اعتیاد به تریاک براساس روش استعمال این مواد متفاوت است. معمولا پس از مدت کوتاهی از مصرف تریاک، بیمار دچار احساس سرخوشی و کرختی بدن می‌شود و این حالت در حدود چهار ساعت در بدن باقی می‌ماند. البته لازم به ذکر است، مصرف تریاک برای بار اول در برخی افراد سبب ایجاد علائمی مانند استفراغ، لرزش، کرختی و خواب‌آلودگی می‌شود! در ادامه مطلب با علائم و عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدت مصرف تریاک آشنا می‌شویم.
عوارض کوتاه مدت مصرف تریاک
پس از استعمال تریاک، بدن فرد، علائمی را نشان می‌دهد که معمولاً عوارض کوتاه‌مدت مصرف تریاک است و شاید تا حدود 4 یا 8 ساعت در بدن باقی بماند. این علائم شامل موارد زیر می‌شود:
- خواب‌آلودگی
- حالت تهوع
- یبوست
- کند شدن تنفس
- گیجی
- آرامش
- سرخوشی
البته عوارض مصرف تریاک محدود به موارد فوق نیست و در صورت تکرار و مصرف زیاد این ماده مخدر، عوارض به شکل شدیدتری بروز خواهد کرد.
عوارض مصرف بلند مدت تریاک
فرآیند اعتیاد به تریاک، به دلیل وابستگی شدید و ناتوانی در ترک مصرف این ماده مخدر به وجود می‌آید. عوارض ناشی از مصرف بلند مدت تریاک شامل تغییرات چشمگیر در ظاهر و شخصیت فرد معتاد است از جمله:
- تیرگی رنگ پوست و لب‌ها
- عدم تعادل و هماهنگی در حرکات بدن
- اختلالات کلیوی و کبدی
- یبوست مزمن به دلیل ضعف عضلات دستگاه گوارش
- بی‌اشتهایی و کاهش وزن
- اختلالات تنفسی و گاهی قطع تنفس و مرگ
- تغییر الگوی ساعات خواب‌وبیداری
- کاهش میل جنسی در آقایان
- اختلال دوره قاعدگی در بانوان
- تضعیف سیستم ایمنی و افزایش احتمال آلودگی به بیماری‌های عفونی
- بی‌توجهی به بهداشت فردی و آلودگی به بیماری‌های واگیردار مانند هپاتیت، ایدز و …
روش استفاده از تریاک نیز در شدت بروز عوارض مؤثر است، به‌عنوان مثال مبتلا شدن به مشکلات تنفسی و کاهش محسوس ظرفیت ریه‌ها، از عوارض اصلی مصرف تریاک با سیخ است.
عوارض مصرف طولانی مدت تریاک تنها به مشکلات جسمی ختم نمی‌شود، بلکه زندگی فردی و اجتماعی فرد نیز به صورت کامل تحت تأثیر اعتیاد به این ماده خطرناک قرار می گیرد.
به مرور زمان، تهیه مواد مخدر برای فرد معتاد به مهم ترین هدف زندگی تبدیل می شود. در این شرایط بیمار نسبت به مسئولیت های خانوادگی و شغلی خود بی تفاوت شده و از اجتماع کناره‌گیری می‌کند. براساس آمار های موجود اعتیاد پس از مشکلات اقتصادی، دومین علت طلاق در خانواده‌های ایرانی است!
همچنین بروز درد در مفاصل، استخوان ها و عضلات از شایع ترین عوارض ترک مصرف یکباره اعتیاد است. ترک اعتیاد تحت نظر پزشک متخصص ترک اعتیاد از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا در صورت ترک خودسرانه این مواد جان فرد در خطر قرار خواهد گرفت. به عنوان نمونه در صورت عدم درمان عوارضی مانند اسهال یا استفراغ بیمار دچار عدم تعادل یونی خون شده و احتمال حمله قلبی و مرگ بیمار افزایش پیدا می کند.
بهترین روش ترک اعتیاد به تریاک، مراجعه به بهترین کلینیک ترک اعتیاد طلوعی دوباره است. در مرکز ترک تریاک که یکی از بهترین مراکز ترک تریاک در این کلینیک می باشد بیمار باتوجه به شرایط فیزیکی و روانی و همچنین طول مدت مصرف مواد تخت مراحل درمان قرار میگیرد. در روش قطع تدریجی مصرف تریاک، بیمار تحت نظر پزشک ترک اعتیاد با کمترین عوارض موفق به ترک مواد مخدر از جمله تریاک می شود.
سوالات متداول
طول مدت علائم ترک تریاک بسته به عوامل متعددی مانند میزان وابستگی فرد و میزان مصرف تریاک می تواند متفاوت باشد. علائم ممکن است از چند روز تا چند هفته ادامه داشته باشد.
